Η διαχείριση των απορριμμάτων είναι κρίσιμο ζήτημα τόσο από περιβαλλοντική όσο και από οικονομική πλευρά. Η επιτυχία οποιουδήποτε Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων προϋποθέτει ευρεία κοινωνική συναίνεση και συνεργασία όλων των δημοτικών παρατάξεων. Για αυτό το λόγο θεωρούμε χρέος μας να ασκήσουμε καλόπιστη κριτική και να μην εστιάσουμε σε μικροπροβλήματα τα οποία μπορούμε να διευθετήσουμε με κοινή λογική και συνεργασία. Πρέπει να αναζητήσουμε κοινό πεδίο συνεννόησης ώστε να συμφωνήσουμε σε ένα τελικό Σχέδιο, το οποίο φυσικά δεν θα ικανοποιεί όλους αλλά όλοι θα οφείλουμε να εφαρμόσουμε. Πρέπει από τώρα να δείξουμε δείχνουμε στους Δημότες ότι υπάρχει βούληση από όλους να προχωρήσουμε, χωρίς να παραβλέπουμε τις θεμελιώδεις αδυναμίες του Σχεδίου.
Η επιτυχία οποιουδήποτε Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων επίσης προϋποθέτει στενή και ειλικρινή συνεργασία με την Περιφέρεια. Στη δική μας περίπτωση, κακώς η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας περιμένει να συγκεντρώσει τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης προκειμένου να προχωρήσει στη συρραφή του Περιφερειακού Σχεδιασμού. Ο Περιφερειακός Σχεδιασμός όφειλε να προηγηθεί ή, τουλάχιστον, να εξελιχθεί μαζί με τα Τοπικά Σχέδια, ώστε να δώσει κατευθύνσεις και πλαίσιο για να τα βοηθήσει να εξειδικεύσουν τις επί μέρους δράσεις τους. Με την αντίστροφη πορεία που ακολουθούμε, όχι μόνο δεν υπάρχει καμία εγγύηση χρηματοδότησης και συνέργιας με άλλα Τοπικά Σχέδια αλλά, αντίθετα, αυτά μπορεί να είναι αλληλοαναιρούμενα.
Γι αυτό η πρότασή μας συνοψίζεται στο να στηρίξουμε με κατάλληλες προσθήκες και διορθώσεις ότι στοχεύει σε Πρόληψη, Επαναχρησιμοποίηση, Ανακύκλωση-Κομποστοποίηση και να αναβάλουμε τη λήψη απόφασης για το θέμα της επεξεργασίας και της τελικής διάθεσης του υπολείμματος μέχρι, σε γρήγορη συνεργασία όλων των φορέων και της Περιφέρειας, να καταλήξουμε σε σταθερές υλοποιήσιμες δράσεις. Ταυτόχρονα προτείνουμε μια σειρά από προσθήκες/διορθώσεις στο Σχέδιο.
Σχόλια πάνω στο προτεινόμενο Σχέδιο.
Θετικά κρίνουμε το γεγονός ότι το Σχέδιο υιοθετεί τις βασικές κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΕΣΔΑ):
- ΠΡΟΛΗΨΗ, δηλαδή εξ αρχής μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων (π.χ. μείωση πλαστικών συσκευασιών).
- ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ, είτε αφορά επαναχρησιμοποίηση των αντικειμένων χωρίς αυτά να γίνουν απορρίμματα (π.χ. γυαλί) ή επιδιόρθωση αντικειμένων (π.χ. συσκευών, επίπλων κ.λπ.) και προώθησή τους για επαναχρησιμοποίηση
- ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ για τα ανακυκλώσιμα υλικά
- «ΑΝΑΚΤΗΣΗ», δηλαδή κυρίως ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ σε οργανικά αλλά και ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ανάκτηση ό,τι παραμένει μετά τα προηγούμενα στάδια ή για απορρίμματα που δεν έχουν υποστεί διαλογή (σύμμεικτα)
- ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ του υπολείμματος για ταφή ή κάποια άλλη χρήση
Κλειδί για την επιτυχία ενός Σχεδίου που βασίζεται σε αυτή την ιεράρχηση είναι η σωστή ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΤΗΝ ΠΗΓΗ, η οποία αποτελεί θεμελιώδη υποχρέωση των πολιτών και βασική προτεραιότητα στο σχεδιασμό εκ μέρους των Δήμων. Με σωστή διαλογή στην πηγή (π.χ. αν χωρίζονται εξαρχής και σχολαστικά τα διαφορετικά ανακυκλώσιμα υλικά ή αν συλλέγονται τα οργανικά και άλλα βιοαπόβλητα χωρίς προσμίξεις με πλαστικό ή άλλα αντικείμενα), είναι πολύ εύκολα και οικονομικά τα στάδια της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης.
Με βάση την ευθύνη των πολιτών για διαλογή στην πηγή και τη δυνατότητα ολοκληρωμένων τοπικών σχεδίων που στηρίζονται από ένα τοπικό Κανονισμό Καθαριότητας, οι υποχρεώσεις ιεραρχούνται ως:
ΠΡΟΛΗΨΗ
ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ – ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ (υψηλής ποιότητας σε οργανικά απόβλητα, υπολείμματα κήπων κ.λπ.) που μπορούν να ολοκληρώνονται με Τοπικά Σχέδια ανεξαρτήτως των μεγεθών των Δήμων.
Αντίθετα, θέμα ευρύτερου Περιφερειακού και Διαδημοτικού Σχεδιασμού ανάλογα με τις παραγόμενες ποσότητες, τη χωροταξία κ.λπ. πρέπει να θεωρούνται οι
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ (ενεργειακή ανάκτηση ή χαμηλής ποιότητας κομποστοποίηση σε σύμμεικτα)
ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ (ΤΑΦΗ)
Η πραγματική επιτυχία του Τοπικού μας Σχεδίου (το οποίο μπορεί και να αναγνωσθεί ως απλή αντιγραφή του ΕΣΔΑ. δεν κρίνεται από τους διακηρυγμένους στόχους του, αλλά: α) από τα συγκεκριμένα και ρεαλιστικά μέτρα που τους υλοποιούν, β) από το επίπεδο και την θέληση αυτών που καλούνται να εφαρμόσουν αυτά τα μέτρα, δηλαδή από τη Δημοτική αρχή και τους πολίτες της Αιγιάλειας και γ) από τους οικονομικούς πόρους που θα διατεθούν για την υλοποίησή του.
Με βάση αυτό το σκεπτικό οφείλουμε να κρίνουμε το Σχέδιο. Έχουμε λοιπόν:
Α. Μέτρα που προτείνονται.
Βασική δουλειά των Δήμων είναι κυρίως τα πρώτα στάδια της διαχείρισης. Τα βασικά μειονεκτήματα του προτεινόμενου σχεδίου του Δήμου Αιγιάλειας όσον αφορά στα μέτρα που προτείνει είναι:
- Ουσιαστικά παρακάμπτει τα στάδια ΠΡΟΛΗΨΗΣ και ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ. Για παράδειγμα, όσον αφορά στην πρόληψη, δεν κάνει μνεία για τον περιορισμό της πλαστικής σακούλας, μολονότι έχουν υπάρξει συγκεκριμένες προτάσεις από φορείς και οργανώσεις ειδικά για πιλοτική εφαρμογή στον Κορινθιακό Κόλπο (και υπάρχει σχεδιασμός από την Ευρωπαϊκή Ένωση). Όσον αφορά στην επαναχρησιμοποίηση, αυτή διεθνώς γίνεται ευρέως μέσα από τα Πράσινα Σημεία. Στο Σχέδιο δεν γίνεται αναφορά σε αυτό (αντίθετα, τα Π.Σ. φαίνεται να θεωρούνται απλά ως χώροι διευκόλυνσης της ανακύκλωσης).
- Είναι ανεπαρκές στο στάδιο της ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ. Βασική προϋπόθεση για σωστή ανακύκλωση είναι η χωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών. Μολονότι μιλά για διαχωρισμό, στην πράξη προτείνει τη διατήρηση των μπλε κάδων – άρα χωρίς διαλογή στην πηγή και με ανακάτεμα των ανακυκλώσιμων. Αυτό οδηγεί τόσο σε αυξημένο κόστος διαχωρισμού όσο και σε μεγάλη αύξηση του όγκου των υλικών που τελικά δεν ανακυκλώνονται και καταλήγουν σε ταφή.
- Όσον αφορά την ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ, αυτή προβλέπεται μόνο ως μέρος του σταδίου επεξεργασίας (10.000 τόνοι βιοαπόβλητων στη μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων) και δεν δίνεται βάρος στην οικιακή κομποστοποίηση, η οποία μπορεί να αποτελέσει σημαντική προοπτική για την Αιγιάλεια, καθώς ένας πολύ σημαντικός όγκος βιοαπόβλητων μπορούν να κομποστοποιηθούν στους κήπους. Για την ίδια τη μονάδα κομποστοποίησης δεν δίνονται ποσοτικά στοιχεία για κρίσιμες ιδιαιτερότητες της Αιγιάλειας, ούτε γίνεται ειδική μνεία για τους μεγάλους παραγωγούς βιοαποβλήτων (π.χ. εστιατόρια, ξενοδοχεία, λαϊκή αγορά) μέσα από τους οποίους θα πρέπει να ξεκινήσει η εφαρμογή του συστήματος συλλογής. Ειδικά για την κομποστοποίηση, είναι κρίσιμο να ληφθούν υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες στην Αιγιάλειας (π.χ. μεγάλος όγκος κλαδεμάτων, μεγάλες αποστάσεις, μεγάλη έκταση ημι-αστικών περιοχών και μεγάλος αριθμός εξοχικών κατοικιών, αγροικιών κ.λπ.) οι οποίες επηρεάζουν θεμελιωδώς τις τελικές επιλογές για διαχείριση των βιοαποβλήτων (π.χ. χωριστή συλλογή κλαδεμάτων, μηχανικοί κομποστοποιητές σε απομακρυσμένα σημεία, ευρείας κλίμακας οικιακή κομποστοποίηση στους κήπους κ.λπ.)
- Ουσιαστικά το Σχέδιο περνά κατευθείαν στο στάδιο της ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ σύμμεικτων όπου μιλά για «ανάκτηση» με μηχανική διαλογή για κομποστοποίηση και ανάκτηση ανακυκλώσιμων (30.000 τόνοι). Τέτοιες μονάδες μηχανικής διαλογής έχουν μικρές δυνατότητες «ανάκτησης» χρήσιμων υλικών (κακής ποιότητας κομπόστ και ανακυκλώσιμα υλικά) και έχουν νόημα μόνο ως συμπληρωματικό μέρος της διαχείρισης, για την επεξεργασία όσων απορριμμάτων δεν μπορούν, για πρακτικούς λόγους, να διαχωριστούν. Ωστόσο, βλέπουμε ότι το σχέδιο μιλά ευθέως για μαζική αποκομιδή σύμμεικτων απορριμμάτων που θα καταλήγουν όλα (30.000 τόνοι) σε μια κεντρική μονάδα. Αυτή η μονάδα θα είναι πρακτικά αδύνατο να λειτουργήσει με τις προτεινόμενες συνθήκες. Επιπλέον, προκαλεί σημαντική όχληση στη γύρω περιοχή λόγω οσμών.
- Σαν αποτέλεσμα, όσον αφορά το στάδιο της ΤΕΛΙΚΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ (ΤΑΦΗΣ), δημιουργούνται εύλογες ανησυχίες για το ότι, τελικά, ένας μεγάλος αριθμός σύμμεικτων απορριμμάτων θα καταλήξει για ταφή σε ΧΥΤΥ – δηλαδή, στην ουσία ΧΥΤΑ.
Όλα αυτά δικαιολογούνται με ένα ευχολόγιο ότι θα γίνει ως δια μαγείας δραστική μείωση των απορριμμάτων χωρίς να δίνεται κανένα συγκεκριμένο ποσοτικό δεδομένο, χωρίς έστω κάποια νύξη για τις ιδιαιτερότητες της Αιγιάλειας και χωρίς ουσιαστικό σχέδιο για την ενημέρωση των κατοίκων. Επιπλέον, μιλώντας για 30.000 τόνους σύμμεικτων, τη στιγμή που σήμερα παράγονται <24.000 προεξοφλείται μηδενική μείωση απορριμμάτων και αύξηση σε σχέση με τις σημερινές ποσότητες.
Β. Επίπεδο και Βούληση αυτών που θα εφαρμόσουν το Σχέδιο.
Το κλειδί για την επιτυχία της διαχείρισης απορριμμάτων είναι η βούληση της Δημοτικής αρχής και τα υψηλά επίπεδα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των Δημοτών. Δυστυχώς δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε σχεδιάζεται να υπάρξει επαρκές επίπεδο και βούληση για την εφαρμογή του Σχεδίου. Αυτό φαίνεται σε τρεις περιπτώσεις:
- Η στάση της Δημοτικής Αρχής δείχνει ότι δεν πιστεύει στην ενεργό συμμετοχή των Δημοτών. Η διαβούλευση ήταν προσχηματική, έλαβε χώρα μόνο στο τελικό στάδιο του Σχεδίου. Αν συνυπολογίσουμε τη ματαίωση της ειδικής συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου όπου θα μπορούσε έγκαιρα να συζητηθεί λεπτομερώς το σχέδιο, απορούμε πώς θα μπορεί ο Δήμος, μετά από αυτά, να μεταμορφωθεί σε έναν πειστικό εφαρμοστή μιας πολιτικής που θα αλλάξει άρδην τη ζωή των Δημοτών και θα αποτελέσει πεδίο συναίνεσης όλων των Δημοτικών τάσεων.
- Η πρόχειρη αντιμετώπιση του θέματος «Ενημέρωση – Ευαισθητοποίηση» στο εν λόγω Σχέδιο δείχνει έλλειψη ενδιαφέροντος. Μεγάλο κενό στο προτεινόμενο πρόγραμμα ενημέρωσης είναι ότι δεν προβλέπεται συγκεκριμένος τρόπος εμπλοκής των τοπικών και περιφερειακών ΜΜΕ, των κοινωνικών φορέων και της εκπαιδευτικής κοινότητας. Επιπλέον, το συνολικό κόστος είναι εντελώς ασήμαντο και από μόνο του προδικάζει αποτυχία του όλου εγχειρήματος.
- Η σύγχυση κατά την παρουσίαση του Σχεδίου μέχρι τώρα δείχνει ότι τόσο ο Δήμαρχος όσο και οι Αντιδήμαρχοι προφανώς έχουν περιορισμένη αντίληψη για το τι σημαίνει, για παράδειγμα, Πράσινο Σημείο, Διαλογή στην Πηγή, βιοαπόβλητα κ.λπ. Απορούμε πώς θα στηρίξουν τέτοιο εγχείρημα όσοι καν δεν καταλαβαίνουν τις βασικές αρχές του.
Γ. Διαθέσιμοι Οικονομικοί Πόροι για την Εφαρμογή του Σχεδίου.
Η μη εξασφαλισμένη χρηματοδότηση δεν θα ήταν λόγος να απορρίψουμε ένα καλό σχέδιο. Ωστόσο, το γεγονός ότι αντί για πρόταση, απαριθμούνται όλες οι πιθανές πηγές χρηματοδότησης δείχνει μάλλον αμηχανία και έλλειψη πρόβλεψης. Εύλογο είναι το ερώτημα σχετικά με τις δεσμεύσεις της Περιφέρειας. Αν αυτές υπάρχουν, γιατί δεν αναφέρεται συγκεκριμένα το ΕΣΠΑ 2014-2020 αλλά απλά περιλαμβάνεται ανάμεσα στα πιθανά; Μήπως η Περιφέρεια δεν έχει κανένα σχέδιο πέρα από να περιμένει τις προτάσεις των Δήμων χωρίς να ξέρουμε ποιες είναι αυτές και αν μπορούν όλες να χρηματοδοτηθούν; (Το ότι αυτές θα είναι «ανταγωνιστικές» δείχνει εξ αρχής ότι δεν θα χρηματοδοτηθούν όλες – άρα εξ αρχής αποτυχία στον Περιφερειακό Σχεδιασμό).
Πιο σημαντικό στοιχείο κριτικής είναι ότι δεν πιστεύουμε στη ρεαλιστική κοστολόγηση του Σχεδίου. Αυτό ισχύει ειδικά για τη Μονάδα Επεξεργασίας, δεδομένου ότι, αν πρόκειται αν κατασκευαστεί στο μέρος που υποδεικνύεται, απαιτούνται μεγάλα ποσά για πρόληψη. Επίσης, ο προϋπολογισμός για το πολύ κρίσιμο μέρος της ενημέρωσης των Δημοτών είναι πολύ μικρός. Για ένα Δήμο 50.000 κατοίκων και προέρχεται από συνένωση έξι Καποδιστριακών Δήμων χρειάζονται τουλάχιστον 150.000 – 200.000 € κατ’ έτος (τα οποία, φυσικά, εξοικονομούνται από τα αποτελέσματα στην ορθή διαχείριση των απορριμμάτων) και το Σχέδιο προϋπολογίζει 95.000 στο σύνολο του προγράμματος.
Άλλα Σχόλια.
Εσκεμμένα δεν επεκτεινόμαστε στο κρίσιμο στοιχείο των ποσοτικών και ποσοστιαίων στόχων. Οι κριτικές σε αυτόν τον τομέα ποικίλουν από εκείνες που θεωρούν ότι τα ποσοστά που προβλέπει το Σχέδιο είναι συντηρητικά και κάτω από τον Εθνικό Σχεδιασμό μέχρι εκείνες που θεωρούν ότι αυτοί οι στόχοι είναι ήδη πολύ φιλόδοξοι. Εμείς θα πούμε ότι αρκεί να γίνει μια αποφασιστική αρχή που θα δείξει προς τους Δημότες ότι κάτι αλλάζει ουσιαστικά και θα είμαστε ικανοποιημένοι και με μικρότερα ποσοστά από όσα προβλέπονται στο Σχέδιο της Δημοτικής Αρχής.
Άλλες μεγάλες αδυναμίες του Σχεδίου είναι η λειτουργική ενσωμάτωση «έργου» στην περιοχή «Παπανικολού». Η πρόβλεψη ΚΔΑΥ με παράλληλο ΧΥΤΥ είναι απαράδεκτη για τρεις λόγους:
- Προϋποθέτει επίσημη αναγνώριση ότι εγκαταστάσεις μπορούν να γίνουν μέσα στην ενεργό κοίτη του ρέματος
- Προβλέπει ΧΥΤΥ όπου θα θάβονται υλικά που δεν είναι ανακυκλώσιμα και δεν έχουν υποστεί επεξεργασία – άρα στην ουσία ΧΥΤΑ
- Ανοίγει το δρόμο για λειτουργία κανονικού ΧΥΤΑ στην περιοχή
Στην περίπτωση του ΧΥΤΑ στην Αιγείρα η πρόβλεψη για ταφή των υπολειμμάτων από τη μηχανική διαλογή στο σύνολο της Αιγιάλειας αφήνει ανοιχτό το ζήτημα της κρίσιμης κατάστασης στην οποία βρίσκεται σήμερα ο ΧΥΤΑ (κορεσμός και άμεση απειλή κατάρρευσής του). Η αποκατάσταση αυτής της σημερινής παρανομίας πρέπει να αποτελεί βασική δέσμευση του Σχεδίου πριν από οτιδήποτε άλλο.
Τέλος, οι διάφορες δομές κοινωνικής οικονομίας και άλλων εναλλακτικών δομών που θα μπορούσαν να στηρίξουν μέρος των δράσεων του Σχεδίου δεν εξετάζονται καθόλου (στο Σχέδιο προβλέπεται ειδικό μέρος για την Κοινωνική Οικονομία, ωστόσο δεν περιλαμβάνεται τίποτα στην ανάλυση). Αυτές πρέπει να αντιμετωπιστούν με σοβαρότητα διότι αποτελούν σημαντικές προοπτικές – αρκεί να υπάρξει το κατάλληλο περιβάλλον για να αναπτυχθούν.
Πρόταση.
Το βασικό αδύναμο σημείο του Σχεδίου (πέρα από επί μέρους αρνητικά σημεία όπως η πρόβλεψη για εγκαταστάσεις επεξεργασίας και ταφής στην «Παπανικολού») είναι ότι προσπερνά τα κρίσιμα πρώτα στάδια Πρόληψης, Επαναχρησιμοποίησης και Ανακύκλωσης-Κομποστοποίησης και δίνει το κύριο βάρος στην επεξεργασία των σύμμεικτων με απλή μηχανική διαλογή. Αυτό δημιουργεί μια κατάσταση επικίνδυνη: είναι πολύ πιθανό αυτό το σχέδιο να μη «δουλέψει» επειδή η Μονάδα Μηχανικής Διαλογής προτείνεται με μη-ρεαλιστικό τρόπο και επειδή η επιτυχία της απαιτεί εξ αρχής εξωπραγματικούς στόχους επιτυχίας στα προηγούμενα στάδια – κάτι που δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς ευρεία Δημοτική Συναίνεση, την οποία η Δημοτική Αρχή δεν δείχνει ότι επιθυμεί ή μπορεί να επιτύχει.
Για το λόγο αυτό πρέπει να εστιάσουμε στα πρώτα στάδια ΠΡΟΛΗΨΗ, ΕΠΕΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ, ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ-ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ και μάλιστα με άμεσα έμπρακτα μέτρα για στροφή στην συμμετοχή του πολίτη. Σε αυτά πρέπει να υπάρξει συμφωνία όλων των παρατάξεων ώστε να δοθεί στους Δημότες η σαφής αίσθηση ότι κάτι αλλάζει ουσιαστικά έστω και αν αρχικά δεν θα έχουμε δραματικά αποδοτικά αποτελέσματα σε ποσοτικό επίπεδο.
Συνεπώς προτείνουμε:
- Συμφωνία πάνω στα πρώτα στάδια ΠΡΟΛΗΨΗ, ΕΠΕΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ, ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ-ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ με βάση τις γενικές κατευθύνσεις του Σχεδίου και τις προσθήκες που προτείνουμε εμείς και άλλοι φορείς. (Δεν χρειάζεται να συμφωνήσουμε σε όλα – η διαρκής διαβούλευση μπορεί να καταλήξει σε ενιαίες συγκεκριμένες προτάσεις γρήγορα).
- Απόσυρση των προτάσεων για τη Μονάδα Μηχανικής Διαλογής σύμμεικτων, το «ΚΔΑΥ Παπανικολού» και τον ΧΥΤΑ Αιγείρας ώστε να υπάρξει επαρκής διαβούλευση και επεξεργασία των προτάσεων σε συνδυασμό με τον ευρύτερο σχεδιασμό της Περιφέρειας.
Χρονικός ορίζοντας για νέα Ειδική Συνεδρίαση του Δημ. Συμβουλίου μπορεί να είναι πριν την ημερίδα για τις Αναπτυξιακές Προοπτικές της Αιγιάλειας στις 21 Νοεμβρίου, οπότε θα μπορούν να συζητηθούν και οι λεπτομέρειες της χρηματοδότησης, η ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και δομών κοινωνικής οικονομίας κ.λπ.
Στην περίπτωση που αντιπροταθεί το ότι ο Δήμος θα χάσει τη δυνατότητα να είναι «ανταγωνιστικός» στο επόμενο ΕΣΠΑ αν δεν καταθέσει τώρα «κάτι» βασιζόμενος στις ήδη υπάρχουσες αλλά ακατάλληλες «υποδομές», πρέπει να τονίσουμε ότι ακόμη και με τις καλύτερες προθέσεις να προσεγγίσει κανείς το προτεινόμενο Σχέδιο, ο κίνδυνος Μη-Εφαρμογής του είναι πολύ μεγάλος. Και σε αυτή την περίπτωση, αν, δηλαδή, η όποια τελική λύση επιλεγεί δεν θα εφαρμοστεί, οι επιπτώσεις για το Δήμο μας θα είναι καταστροφικές (όσον αφορά την περιβαλλοντική επιβάρυνση και το βαρύ οικονομικό κόστος από τις εξ άνωθεν επιλογές που θα μας επιβληθούν). Επομένως είναι προτιμότερο να είμαστε λιγότερο «ανταγωνιστικοί» αυτή τη στιγμή, προκειμένου να έχουμε στα χέρια μας ένα υλοποιήσιμο σχέδιο κοινής αποδοχής.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Βασικές προτάσεις για ενσωμάτωση – αλλαγές στο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων Αιγιάλειας όσον αφορά την πρόληψη – επαναχρησιμοποίηση – ανακύκλωση/κομποστοποίηση
ΠΡΟΛΗΨΗ:
Άμεση έναρξη καμπάνιας για μείωση πλαστικής σακούλας με αξιοποίηση Ευρωπαϊκών Πόρων και συνεργασία με τον Σύνδεσμο Προστασίας και Ορθολογικής Ανάπτυξης Κορινθιακού. Η πρόταση έχει ωριμάσει μετά από προσπάθειες συλλόγων σε ολόκληρο τον Κορινθιακό Κόλπο.
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ:
Πρόβλεψη για ύπαρξη 4 κάδων για γυαλί, χαρτί, πλαστικό, μέταλλα. Αυτή είναι η βασική και στοιχειώδης προϋπόθεση για πετυχημένη ανακύκλωση χωρίς υπολείμματα. Είναι η μόνη που εμπλέκει ενεργά την κοινωνία στη διαχείριση και εξασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχει μεγάλο υπόλειμμα.
Ολοκληρωμένα Πράσινα Σημεία μόνο για προϊόντα ανακύκλωσης και άλλων ρευμάτων (ορυκτέλαια, λάστιχα αυτοκινήτων μπαταρίες και συσσωρευτές, ενδεχομένως και για τα αγροτικά πλαστικά) και για ετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση (π.χ. επιδιόρθωση συσκευών, επίπλων – σε αυτό περιλαμβάνεται και εκθετήριο για προώθηση των έτοιμων για χρήση υλικώναντικειμένων). Τα Πράσινα Σημεία, ειδικά στην Αιγιάλεια, δεν πρέπει να ασχολούνται με την κομποστοποίηση, η οποία πρέπει να έχει άλλους χώρους και τρόπους συλλογής..
Σημαντική είναι η απόκτηση επιπλέον απορριμματοφόρου για τα ανακυκλώσιμα που τώρα πάνε στο ΚΔΑΥ Πάτρας ή η συνεννόηση ώστε να μην έχουμε συμφόρηση φορτίων εκεί με όλα όσα συνεπάγεται αυτό (καθυστερήσεις στην επόμενη αποκομιδή των μπλε κάδων, ξεχειλίσματα κάδων, δυσφήμηση).
ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ:
Ευρεία προώθηση της οικιακής κομποστοποίησης στους κήπους στις ημιαστικές περιοχές του Δήμου (δηλαδή πρακτικά στο σύνολο του Δήμου με εξαίρεση το κέντρο του Αιγίου και ενδεχομένως περιοχές της Ακράτας). Οικιακοί κομποστοποιητές (για μπαλκόνια) μπορεί να προωθηθούν στις λίγες αμιγώς αστικές περιοχές του Δήμου. Η δράση αυτή προϋποθέτει πολύ μικρού κόστους επενδύσεις πέρα από το σοβαρό πρόγραμμα ενημέρωσης – συνεργασίας με τους Δημότες και τη δημιουργία ενός κατάλληλου κανονισμού καθαριότητας.
Συλλογή οργανικών και μέρους των πράσινων αποβλήτων από κήπους (π.χ. από τις πιο αστικοποιημένες περιοχές) με σκοπό να καταλήγουν σε μονάδα κομποστοποίησης. Η συλλογή μπορεί να γίνει με σύστημα καφέ κάδων σε μεγάλους παραγωγούς αλλά στη δική μας περιοχή ίσως αποδειχτεί προτιμότερη και οικονομικότερη η συλλογή «πόρτα – πόρτα».
Μηχανικοί κομποστοποιητές σε επιλεγμένες απομακρυσμένες τοποθεσίες (π.χ. ορεινά χωριά) και χώρους μεγάλης παραγωγής οργανικών αποβλήτων (π.χ. παραθαλάσσιες τουριστικές περιοχές). Η χρήση των μηχανικών κομποστοποιητών μπορεί να γίνει με πολύ γρήγορες διαδικασίες και η ορθή πρόβλεψη χωροθέτησής τους μπορεί να φέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα στην ελάττωση του κόστους αποκομιδής και επεξεργασίας (π.χ. μεγάλος περιορισμός στα δρομολόγια απορριμματοφόρων σε απομακρυσμένα ορεινά χωριά)
Χωριστή συλλογή αποκλειστικά κλαδεμάτων, φύλλων, γκαζόν σε τουλάχιστον 30 «Πράσινα Σημεία συλλογής» όπου θα τα πηγαίνουν οι Δημότες, ή θα συλλέγονται από τους κήπους από τους υπαλλήλους καθαριότητας ή Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις. Η χωριστή αυτή δράση (και όχι ενσωματωμένη στην υπόλοιπη κομποστοποιήση) έχει νόημα επειδή υπάρχει πολύ μεγάλος όγκος τέτοιων «πράσινων απόβλητων που επαρκούν για να συμβάλουν στην σωστή κομποστοποίηση αλλά «περισσεύουν» και για άλλες χρήσης. Αν σε αυτά τα σημεία συγκεντρώνονται και αγροτικά κλαδέματα (π.χ. από ελαιόδεντρα) θα έχουμε ένα σημαντικό δίκτυο συλλογής και θρυμματισμού που θα μπορεί να ενισχύσει μορφές κοινωνικής επιχειρηματικότητας.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ – ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ:
Άμεση έναρξη καμπάνιας για πιλοτική οικιακή κομποστοποίηση, Συμμετοχή ΜΜΕ, ΜΚΟ, Οργανώσεων και Εκπαιδευτικών. Κόστος 200.000€/έτος.
Χώρος για τα Απόβλητα Εκσκαφών και Κατεδαφίσεων ΑΕΕΚ. Η πρόβλεψη χώρου επεξεργασίας για τα μεγάλα τέτοια φορτία (από τις νέες κατεδαφίσεις και οικοδομές) εξασφαλίζει τεράστια οικονομία και δυνατότητα ανάκτησης πολύτιμων υλικών που δίνουν διέξοδο στην καταλήστευση του περιβάλλοντος (π.χ. ποτάμια). Επιπλέον δίνουν την πρακτική δυνατότητα να οδηγούνται εκεί και οι μικροποσότητες από τα σπίτια (μερεμέτια κλπ) που αλλιώς επιβαρύνουν την μεταφορά και την ταφή.
Βασικό εργαλείο για την εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου είναι και ο πολύ καλά μελετημένος ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ο οποίος πρέπει να προσαρμόζεται στις απαιτήσεις του Σχεδίου και να παρουσιάζει αναλυτικά τις υποχρεώσεις των πολιτών σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα σε κάθε εποχή του χρόνου. Αυτός ο κανονισμός πρέπει να αναμορφωθεί με βάση τις ανάγκες του τελικού Σχεδίου μέσα από μόνιμη επιτροπή διαβούλευσης. Βασικό στοιχείο του Κανονισμού θα είναι η πρόβλεψη κινήτρων για ενθάρρυνση και επιβράβευση των συνεπών πολιτών που μειώνουν τα απορρίμματά τους (με πρόβλεψη να μπορεί να εφαρμοστεί ακόμη και σε επίπεδο νοικοκυριού ή γειτονιάς) και την σταδιακή εφαρμογή του Πληρώνω-Όσο-Πετάω, αρχίζοντας από τους μεγάλους παραγωγούς απορριμμάτων.
