Ομιλία εορτής Εισοδίων της Θεοτόκου του Αρχιμανδρίτου Πατρός Αλέξανδρου Λουκάτου

Σεβασμιώτατε Πάτερ και Δέσποτα, αγαπητοί συμπρεσβύτεροι, Χριστού Διακονία, Παναγιοσκέπαστε λαέ της πόλεώς μας,

«Σήμερον ὁ ναὸς ὁ ἔμψυχος, τοῦ μεγάλου Βασιλέως, ἐν ναῷ εἰσέρχεται, αὐτῷ ἑτοιμασθῆναι, εἰς θείαν κατοίκησιν. Λαοὶ ἀγαλλιᾶσθε». Και πως είναι δυνατόν να μην αισθανόμαστε αγαλλίαση και χαρά, όταν κατά την σημερινή εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου ξεδιπλώνεται και αποκαλύπτεται το σχέδιο του Θεού για την σωτηρία του ανθρωπίνου γένους; Η τριετίζουσα δάμαλις, ο θεοχώρητος ναός, η Θεοτόκος, «ἐν Ναῷ Κυρίου προσάγεται, καὶ Ζαχαρίας ταύτην ὑποδέχεται». Σήμερα λοιπόν πανηγυρίζει ο ουρανός και η γη και τα Άγια των Αγίων αγάλλονται υποδεχόμενα εκείνη που ετοιμάζεται να γίνει ο ανθρώπινος θρόνος της θείας κατοίκησης και της παρουσίας του Χριστού μας στον κόσμο.

Σήμερα αποκαλύπτεται η προτύπωσις που ακούσαμε στα αποψινά Παλαιοδιαθηκικά αναγνώσματα περί της Κιβωτού της Διαθήκης που οι ιερείς έφεραν στη θέση που είχαν ετοιμάσει, στο άδυτο του ναού, κάτω από τα φτερά των χερουβίμ για να Την προστατεύουν, τη Θεοτόκο την κιβωτό της Νέας Διαθήκης δηλ. που με τον ίδιο τρόπο και αυτή εισήλθε στα ενδότερα του καταπετάσματος και άγγελοι Την φρόντιζαν και η πύλη του καταπετάσματος, η ανατολική, έμεινε κλειστή μέχρι και την εκπλήρωση της δικής μας επαγγελίας και την εξ ανατολών ανατολή παρουσία του Χριστού μας ως ηλίου της δικαιοσύνης στον κόσμο διά της Θεοτόκου για τη δική μας σωτηρία.

Ο Άγιος Ταράσιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως σε ομιλία του για την εορτή αναφέρει: «Σήμερα ο ουρανός και η γη συνεορτάζουν και δοξολογούν τον Δημιουργό, που διάλεξε από την ανθρώπινη φύση, αυτήν την ευλογημένη από τον Θεό κόρη, για δική του κατοικία. Σήμερα ετοιμάζεται η κατοικία του προαιώνιου μυστηρίου που επρόκειτο να φανερωθεί στο μέλλον. Σήμερα αυτή που γεννήθηκε από τον Ιωακείμ και την Άννα μετά την υπόσχεση σ’ αυτούς, προσφέρεται από τους ίδιους ως τίμιο δώρο σ’ Αυτόν, που αργότερα καταδέχθηκε να γεννηθεί απ’ αυτήν. Σήμερα το ξεκίνημα της χαράς, δηλαδή η Θεοτόκος, τριών ετών μπαίνει στο ναό, και προπορεύονται παρθένες κρατώντας λαμπάδες. Σήμερα η κατάργηση της κατάρας της στειρώσεως οδηγείται ως δώρο στα Άγια των αγίων. Σήμερα το περιεχόμενο του κηρύγματος των προφητών οδηγείται στα άδυτα από τον αρχιερέα και προφήτη Ζαχαρία». Εκεί που αυτός μια φορά το χρόνο με ευλάβεια εισερχόταν, η Θεοτόκος παρέμενε συνεχώς ημέρα και νύκτα τρεφομένη από Αγγέλους αναμένοντας τον Ευαγγελισμό Της.

Η Θεοτόκος, την οποία τιμάμε στην ενορία αυτή αγαπητέ κύριε Δήμαρχε, κύριοι Αντιδήμαρχοι, κυρία Πρόεδρε του Δημοτικού Συμβουλίου και αγαπητοί μου αδελφοί και παρακαλείτε καθημερινά να σας προστατεύει και να ενισχύει στους κόπους σας, να σας χαρίσει την καλή αγγελία, είναι, συνεχίζει ο Άγιος Ταράσιος, η ανώτερη από όλους τους αγίους, η καθαρή κατοικία και ο ευρύχωρος τόπος που χώρεσε μέσα της τον Λόγο, το απάνθισμα της παρθενίας, η κιβωτός του αγιασμού, το όρος το άγιον, η σκηνή που χώρεσε τον Θεό, η ακατάφλεκτη βάτος, το φλεγόμενο άρμα του Θεού, η αμόλυντη περιστερά, η θεόφωτη νεφέλη, η στολισμένη βασίλισσα, που κατάγεται από τη γενιά του Δαβίδ και που προοριζόταν για κατοικία του δημιουργού και Θεού.

Λίγες ημέρες, αδελφοί μου, πριν την μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων, εισήλθαμε και εμείς στην εόρτια αυτή περίοδο, με τη καθημερινή τέλεση της Θείας Λειτουργίας, με τη νηστεία, με τον πνευματικό μας αγώνα, με τον ίδιο μας τον εαυτό και εισοδεύουμε στο ναό για να προετοιμαστούμε κατάλληλα για την Ενανθρώπισή Του, για τη δική μας ανακαίνιση, για τη πορεία μας προς τα έσχατα, με προσευχή για ανακαινισμένη ζωή με υπόδειγμα τη Παναγία μας είναι ο νοητός ναός του Θεού. Το ιερότατο νοητό τέμενος, μέσα στο οποίο καταδέχτηκε να οικήσει ο αιώνιος και άπειρος Θεός.

Ο ιερός υμνογράφος της εορτής, θέλοντας να τονίσει αυτήν την καταπληκτική παρομοίωση, έγραψε πως η Θεοτόκος είναι, «Ο καθαρότατος ναός του Σωτήρος, η πολυτίμητος παστάς και παρθένος, το ιερόν θησαύρισμα της δόξης του Θεού». Αν θεωρείτο ο Ναός της Ιερουσαλήμ, στον οποίο υποτίθεται ότι κατοικούσε, σύμφωνα με την πίστη των Ιουδαίων, ο Θεός, ας σκεφτούμε πόσο πιο άγια και ιερή θα μπορούσε να θεωρείται η Θεοτόκος, η οποία κράτησε πραγματικά στα πάναγνα σπλάχνα Της το σαρκωμένο Λόγο και τον έθρεψε από τα τίμια αίματά Της! Ο Ναός της Ιερουσαλήμ καταστράφηκε και αφανίστηκε από τους Ρωμαίους κατακτητές. Αντίθετα ο νοητός ναός του Θεού, η Παρθένος Μαρία, μένει στους αιώνες και απολαμβάνει ύψιστες τιμές από τους μυριάδες πιστούς όλων των εποχών.

Η είσοδος της Θεοτόκου στο Ναό θέλει να φανερώσει σε όλους μας το ακατανόητο ύψος της αγνότητας και αγιότητάς Της. Μέσα στα απρόσιτα Άγια των Αγίων διαφυλάχτηκε η αγνότητά της και ενισχύθηκε η αγιότητά Της. Μόνο μέσα σε ένα τέτοιο ιερό χώρο μπορούσε να προφυλαχτεί από την αμαρτία του κόσμου. Μόνο η συνοίκηση με τους αγίους αγγέλους θα μπορούσε να καλλιεργήσει αυτό που προετοιμαζόταν να γίνει. Και μεις μόνο μέσα στο ναό και την Εκκλησία βρίσκουμε θεραπεία και σωτηρία, ουδέποτε εκτός αυτής, κατά τον Άγιο Ιγνάτιο τον θεοφόρο.

Στο πρόσωπο της Θεοτόκου έχουμε την υπέρβαση της πεπτωκυίας ανθρώπινης φύσης και αποκατάσταση της πρoηγούμενης προπτωτικής. Γεννήθηκε βεβαίως η Παναγία μας με την πτωτική φύση, ως κληρονόμος της αμαρτίας των πρωτοπλάστων γεναρχών μας, μιας και στην ορθόδοξη διδασκαλία δεν αποδεχόμαστε το περί «αμώμου συλλήψεως» των Δυτικών, όμως η Θεία χάρη σταδιακά την εξύψωνε από τη νηπιακή Της ηλικία μέχρι τον Ευαγγελισμό Της, οπότε με την επισκίαση του Αγίου Πνεύματος, καθαρίστηκε απόλυτα από το προπατορικό αμάρτημα και έτσι με τη χάρη του Παναγίου Πνεύματος και το σχέδιο της Θείας Οικονομίας απαλλαγμένη από το βάρος της πτωτικής φύσης και τη φθορά της αμαρτίας, μπορούσε να επιτελέσει την υπέρτατη αποστολή Της, να είναι δηλ. Θεοτόκος.

Σήμερα λοιπόν, ήρθαμε και εμείς όλοι, ταπεινοί προσκυνητές στη χάρη Της και εισοδεύουμε μαζί Της, συνοδεύοντάς Την μαζί με τις λαμπαδηφόρες παρθένες στα Άγια των Αγίων. Χαιρόμαστε και πανηγυρίζουμε μαζί με τους αγίους γονείς της, τον δίκαιο Ιωακείμ και την σώφρονα Άννα. Χαιρόμαστε και πανηγυρίζουμε και δοξάζουμε τον Θεό, που με τρόπο μυστικό και θαυμαστό προστάτεψε και ανέθρεψε την Παναγία μας, ώστε να έλθει στην τελειότητα και στο κάλλος το πνευματικό που απαιτούσε η μεγάλη της αποστολή και προσφορά Της τον κόσμο. Δοξάζουμε τον Θεό για την ανεξιχνίαστη πρόνοιά Του και για την άπειρη αγάπη Του για τον άνθρωπο, και υμνούμε και μεγαλύνουμε την Παναγία μας, που ολόκληρη η ζωή της ήταν ένα θαύμα με σκοπό τη δική μας σωτηρία και απολύτρωση. Την δοξάζουμε και την προσκυνούμε, όχι μόνο γιατί έγινε η Μήτηρ της Ζωής, αλλά και επειδή αποτελεί την Μητέρα του φωτός την οποία εν ύμνοις μεγαλύνωμεν και μητέρα όλου του κόσμου αλλά και δική μας εν Χριστώ κοινή μητέρα.

Παρακαλούμε τέλος και προσευχόμαστε Σεβασμιώτατε Πάτερ και Δέσποτα, σύντομα να εισοδεύσετε πανευφρόσυνα και περίλαμπρα και Σεις και οι πατέρες της ενορίας αυτής και όλοι οι ενορίτες και οι λοιποί άρχοντες και αρχόμενοι της πόλεως, ύστερα από την τόσων ετών αναμονή και πάλι στον περικαλλέστατο ναό των Εισοδίων, στο αρχιτεκτονικό αυτό μνημείο του Ερνέστου Τσίλλερ που η πρόνοια του προκατόχου σας και η μέριμνα η δική σας μαζί με την καθοριστική συμβολή του Ερίτιμου μεγάλου ευεργέτη της Εκκλησίας μας κ. Αθανασίου Μαρτίνου θα προβάλλει και πάλι σε όλους μας το κάλλος της Παναγίας των Ξένων, ως αναφερόταν ο ναός των Εισοδίων στο Ενετικό κτηματολόγιο της Βοστίτσας. Προσευχόμαστε λοιπόν ο ναός των Εισοδίων σύντομα να αποδοθεί και πάλι στη λατρεία του εν Τριάδι Θεού, να τον επανακαθαγιάσετε και να τον επαναφέρετε με τη χάρη Της και πάλι εις αναπαυμό και καταφύγιο ψυχών τε και σωμάτων.

Ο ορθόδοξος ναός, με την αρχιτεκτονική του διάταξη, το Ιερό, το Εικονοστάσι, τον σολέα, τον νάρθηκα, τις εικόνες των αγίων, την Αγία Τράπεζα, τα ιερά σκεύη, τα αντικείμενα σε αυτόν, τις αψίδες και τους τρούλους, συμβολίζει τον ουρανό, τον Παράδεισο, την Βασιλεία του Θεού, τα έσχατα. Ο ναός είναι τόπος προσευχής αλλά και τόπος συγκέντρωσης και επίλυσης των καθημερινών προβλημάτων των ενοριτών. Είναι τόπος χαράς και λύπης. Είναι τόπος καταλλαγής. Στο ναό ερχόμαστε ως άλλο νοσοκομείο και θεραπευτήριο ψυχών, δίχως πρωτόκολλο και περιορισμούς σε κοινωνική αξία, φυλή ή καταγωγή. Στο ναό λαμβάνουμε την χάρη των Μυστηρίων, οι μυημένοι και βαπτισμένοι ορθόδοξοι και σπεύδουμε να προσευχηθούμε για τις δυσκολίες της ζωής μας και να αντλήσουμε δύναμη.

Η ευλογημένη είσοδος της Παρθένου Μαρίας στο Ναό αποτελεί «της ευδοκίας Θεού το προοίμιον και της των ανθρώπων σωτηρίας την προκήρυξι». Αποτελεί τη χαραυγή της λυτρώσεως του ανθρωπίνου γένους από τη δουλεία της αμαρτίας. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας εορτάζει λαμπρά το σημερινό εορτολογικό γεγονός. Ως συνειδητοί ακόλουθοι του Χριστού, είμαστε θερμοί και αέναοι τιμητές του ιερού προσώπου της Θεομήτορος, διότι η συμβολή Της στο έργο της σωτηρίας μας υπήρξε καθοριστικός. Με άκρατο ενθουσιασμό υμνούμε τη μεγάλη αυτή εορτή και γεραίρουμε και υμνούμε τη Θεοτόκο, ψάλλοντας «εν ενί στόματι» μαζί με τον ιερό υμνογράφο της ημέρας «Χαίρε, της οικονομίας του Κτίστου η εκπλήρωσις».