Υψηλούς στόχους θέτει η νέα δημοτική αρχή ώστε η τεράστια πολιτιστική κληρονομιά της Αιγιάλειας να είναι η «γέφυρα» που «ενώνει» ώστε να κερδηθεί το μεγάλο στοίχημα της ανάπτυξης για τον τόπο μας. Αυτό ήρθε να αποδείξει η εξαιρετική εκδήλωση που διοργανώθηκε το βράδυ της Παρασκευής 1η Νοεμβρίου στο αίθριο του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιγίου για την διεξαγωγή του τριετούς ερευνητικού προγράμματος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαϊας σε συνεργασία με το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών, στην Αρχαία Αίγειρα.
Η επιστημονική προσέγγιση των ερευνητών, καθήλωσε το πολυπληθές ακροατήριο, που περιελάμβανε εκλεκτούς προσκεκλημένους μεταξύ των οποίων ο Περιφερειάρχης δυτικής Ελλάδος και βουλευτές του νομού που με τις τοποθετήσεις τους έδωσαν το «μήνυμα» για την επόμενη μέρα.
Ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδος Νεκτάριος Φαρμάκης παρακολούθησε από την αρχή της εκδήλωσης την παρουσίαση του σπουδαίο ερευνητικού έργου που πραγματοποιείται στην Αρχαία Αίγειρα, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στο έργο και τη συνεργασία Περιφέρειας με την Εφορεία Αρχαιοτήτων, κατά τη βράβευση της διευθύντριας της Εφορείας κας Αναστασίας Κουμούση.
«Να είστε βέβαιοι ότι θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, ώστε το συντομότερο δυνατό ο πολιτιστικός θησαυρός της Αιγιάλειας να λάμψει δυνατά στο Πανελλήνιο», υπογράμμισε μεταξύ άλλων από το βήμα ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, δίδοντας το έναυσμα στον δήμαρχο Δημήτρη Καλογερόπουλο να αναφερθεί από το βήμα στη «βαριά» υποχρέωση που νιώθει ως δήμαρχος για την ανάδειξη του σπουδαίου έργου που επιτελείται στην περιοχή και κάλεσε τον Περιφερειάρχη και τους Βουλευτές που παρίσταντο στην εκδήλωση να ενώσουν τις δυνάμεις τους με την Αιγιάλεια στην επίτευξη του μεγαλεπήβολου στόχου. Ο Δήμαρχος -που απεδείχθη εξαιρετικός οικοδεσπότης για τα τιμώμενα πρόσωπα- αναφέρθηκε στην συμβολή του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών στις έρευνες, βραβεύοντας την διευθύντρια Dr. Birgitta Eder.
Το στίγμα και τη φιλοσοφία της δημοτικής αρχής, με τη σύσταση της Επιτροπής Πολιτιστικής Κληρονομιάς, κατέδειξε ο πρόεδρος της Επιτροπής Γρηγόρης Τριανταφυλλόπουλος που αναφέρθηκε στην εξαιρετική δράση από πλευράς Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαϊας που συμπλήρωσε πέντε χρόνια από την ενοποίηση των υπηρεσιών (Στ`Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών – 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων) με την κα Κουμούση στο «τιμόνι» της ΕΦΑ να ανταποκρίνεται επάξια στον σπουδαίο ρόλο της Εφορείας και τα αποτελέσματα σε όλο το εύρος του δήμου να είναι πλέον εμφανή. Ο κ΄.Τριανταφυλλόπουλος αναφέρθηκε στην σπουδαιότητα της συναίνεσης της τοπικής κοινωνίας που έχει «αγκαλιάσει» την προσπάθεια των ερευνητών και στο πλαίσιο αυτό για πρώτη φορά τιμήθηκαν οι ιδιοκτήτες που συναίνεσαν στην πραγματοποίηση των ερευνών στην περιοχή.
-Για το έργο της Εφορείας Αρχαιοτήτων ευρύτερα στην Αιγιάλεια μίλησε η διευθύντρια κα Κουμούση κάνοντας εκτενή αναφορά στις ενέργειες που έχουν γίνει για την επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιγίου και το ρόλο που θα κληθεί να παίξει στο μέλλον δεδομένης της ανάδειξης του σπουδαίου ερευνητικού έργου στους αρχαιολογικούς χώρους της Αιγιάλειας και τις σημαντικές ανασκαφές που έχουν να επιδείξουν σπουδαία ευρήματα. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε δε η κα Κουμούση για το έργο της Παναγίας Τρυπητής που ξεκινά άμεσα αλλά και τα έργα που ολοκληρώθηκαν στην Ιερά Μονή Ταξιαρχών, κάνοντας ειδική μνεία στη συνεργασία της με την Ιερά Μητρόπολη Καλαβρύτων & Αιγιαλείας.
-Από την πλευρά της η νέα διευθύντρια του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Dr. Birgitta Eder μιλώντας στα ελληνικά, εμφανώς συγκινημένη για την τιμητική μεγαλειώδη εκδήλωση, αναφέρθηκε στο βάρος που ρίχνει στην περιοχή το Αυστριακό Ινστιτούτο Αθηνών και μίλησε για το ερευνητικό έργο και τη σοβαρή επιστημονική δουλειά που προωθεί στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα τον αρχαιολογικό πλούτο της Αιγιάλειας.
-Την παρουσίαση του ερευνητικού προγράμματος έκαναν οι αρχαιολόγοι που αποτελούν και τη «ψυχή» των ερευνών: Χριστίνα Κατσαρού (Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαϊας) και Walter Gauss.
«Η έρευνα διεξήχθη για 3 εβδομάδες και ολοκληρώθηκε στις αρχές του Οκτωβρίου» ανέφερε μεταξύ άλλων στην ομιλία της η αρχαιολόγος υπεύθυνη στην Ανατολική Αιγιάλεια κα Κατσαρού τονίζοντας ότι: «Είναι ένα διεπιστημονικό πρόγραμμα για τη μελέτη της ανθρώπινης παρουσίας και δραστηριότητας της αρχαίας πόλης ανά τους αιώνες. Για την επιτυχία των στόχων του ερευνητικού προγράμματος, συμμετέχουν πεπειραμένοι επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων, οι οποίοι, καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος, συνεργάζονται μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας παρατηρήσεις και δεδομένα».
Ο κ΄. Gauss. μεταξύ άλλων εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την τεράστια βοήθεια και την υποδειγματική συνεργασία. «Η πλαγιά του λόφου που αποτελεί την προνομιακή γεωγραφική θέση στην οποία αναπτύσσεται η αρχαία πόλη, προέκυψε μέσα από μία μακρά ιστορία κατοίκησης που ξεκίνησε κατά τη Μέση Νεολιθική εποχή, γύρω στο 5300π.Χ.» ανέφερε μεταξύ άλλων σημειώνοντας ότι παρά τις αναφορές των αρχαίων πηγών και τις περιγραφές των πρώτων σύγχρονων περιηγητών η αρχαιολογική έρευνα στην Αιγείρα ξεκίνησε κάπως αργά, μόλις το 1916. Ήταν τότε που ο Otto Walter, Διευθυντής του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών ξεκίνησε την πρώτη ανασκαφή στην περιοχή του θεάτρου.
Οι βραβεύσεις
Ιδιαίτερα συγκινητική η στιγμή των βραβεύσεων των επιστημόνων αλλά και των συμπολιτών που συναίνεσαν στην πραγματοποίηση ερευνών στις ιδιοκτησίες τους.
Πιο συγκεκριμένα για το έργο τους βραβεύτηκαν:
1) η κα Αναστασία Κουμούση Δ/ντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων Αχαϊας (που βραβεύτηκε από τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδος κ. Φαρμάκη)
2)η Dr. Birgitta Eder Δ/ντρια του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών
(βραβεύθηκε από τον Δήμαρχο Αιγιαλείας κ. Δημήτρη Καλογερόπουλο).
3)ο Georg Landstatter: τέως Διευθυντής του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών και επί σειρά ετών Δ/ντης του προγράμματος στην αρχαία Αίγειρα (βραβεύτηκε από την επικεφαλής της παράταξης «Ποιοτική Αιγιάλεια» και αντιδήμαρχο κα Βάσω Ψυχράμη)
4)Ηλίας Κριτάκης, Πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Αιγών (βραβεύτηκε από τον επικεφαλής της παράταξης «Αιγιαλέων Πόλις», πρόεδρο της Δευτεροβάθμιας Σχολικής Επιτροπής και πρόεδρο της Επιτροπής Πολιτιστικής Κληρονομιάς του δήμου Γρηγόρη Τριανταφυλλόπουλο
5) Μιχάλης Ντούρος από τις Αιγές (βραβεύτηκε από τον πρόεδρο του Νομικού Προσώπου κ΄.Παναγιώτη Ανδριόπουλο.
6) Μαρία Μακρή – Οικονόμου από την Αιγείρα (βραβεύτηκε από την πρόεδρο της ΔΗΚΕΠΑ Μαρία Τσουκαλά).
7) Νικόλαος Σκαρίμπας από τις Αιγές (βραβεύτηκε από την υπεύθυνη επικοινωνίας της δημοτικής αρχής, Μαρία Γιδά).
*Οι συμπολίτες που λαμβάνουν τιμητική πλακέτα αλλά για σοβαρούς λόγους δεν ήταν δυνατό να παραστούν στην εκδήλωση είναι ακόμα οι: Γεώργιος Τσοκανάς (Ροζενά Κορινθίας), Κυριάκος Κολέτσος (Αιγές), Παναγιώτης Κορδούλης (Άνω Αιγιαλός Κορινθίας).
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι όπως αναφέρθηκε στην διάρκεια της εκδήλωσης ήδη έχουν δώσει την συναίνεσή τους ώστε να γίνουν έρευνες στο μέλλον στις ιδιοκτησίες τους οι κάτωθι συμπολίτες: Γεωργόπουλος Λεωνίδας (Αιγές), Καφές Αργύρης (Αιγές), Παπαγιαννακόπουλος Ανδρέας (Αιγείρα), Ζηρογιάννης Βλάσσης (Αιγείρα), Ροβίλος Βλάσσης (Αιγές), Παπανδρέου Γιώργος (Αιγείρα), Gjuni Arif (Αιγείρα).
Εκλεκτές παρουσίες
Ανάμεσα στο πολυπληθές κοινό που κατέκλεισε το αίθριο του αρχαιολογικού μουσείου, ξεχώρισαν ακόμα οι παρουσίες: του πανοσιολογιότατου π.Ιωακείμ Βενιανάκη ως εκπροσώπου της Ι.Μ. Καλαβρύτων & Αιγιαλείας, του περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδος Νεκτάριου Φαρμάκη, των κυβερνητικών βουλευτών Αχαϊας Άγγελου Τσιγκρή και Ιάσωνα Φωτήλα και του π.υφυπουργού Νίκου Νικολόπουλου που έδωσαν ξεχωριστό χρώμα με τις τοποθετήσεις τους και ένθερμη υποστήριξη αναγνωρίζοντας το έργο των ερευνητών, δηλώνοντας αρωγοί στην προσπάθεια του δήμου για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομίας. Επίσης ξεχώρισαν οι παρουσίες: του προέδρου του Νομ.Προσώπου του δήμου Παναγιώτη Ανδριόπουλου, των αντιδημάρχων Βάσως Ψυχράμη, Νίκου Καραϊσκου, Βασίλη Χριστόπουλου, Στράτου Βαρδάκη, της προέδρου της ΔΗΚΕΠΑ Μαρίας Τσουκαλά, των δημοτικών συμβούλων Μαρίας Γιδά, Διαμάντως Βασιλακοπούλου, Γιώργου Φραγκονικολοπουλου, του αντιπροέδρου του Επιμελητηρίου Αχαϊας Αρίστου Τηλιγάδα, της προέδρου του Εμπορικού Συλλόγου Αιγιαλείας Μαίρης Χρονοπούλου, της προέδρου της ΙΛΕΑ Βάνας Μπεντεβή και πλήθους εκπροσώπων φορέων και συλλόγων της περιοχής.
Το σπουδαίο ερευνητικό έργο στην Αρχαία Αίγειρα παρουσίασαν οι αρχαιολόγοι Χριστίνα Κατσαρού και Walter Gauss
Την παρουσίαση του ερευνητικού προγράμματος έκαναν οι αρχαιολόγοι που αποτελούν και τη «ψυχή» των ε
ρευνών: Χριστίνα Κατσαρού (Εφορεία Αρχαιοτήτων Αχαϊας) και Walter Gauss.
«Η έρευνα διεξήχθη για 3 εβδομάδες και ολοκληρώθηκε στις αρχές του Οκτωβρίου» ανέφερε μεταξύ άλλων στην ομιλία της η αρχαιολόγος υπεύθυνη στην Ανατολική Αιγιάλεια κα Κατσαρού τονίζοντας ότι: «Είναι ένα διεπιστημονικό πρόγραμμα για τη μελέτη της ανθρώπινης παρουσίας και δραστηριότητας της αρχαίας πόλης ανά τους αιώνες. Για την επιτυχία των στόχων του ερευνητικού προγράμματος, συμμετέχουν πεπειραμένοι επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων, οι οποίοι, καθόλη τη διάρκεια του προγράμματος, συνεργάζονται μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας παρατηρήσεις και δεδομένα»
Ο στόχος είναι να επιτευχθεί μια καλύτερη κατανόηση της πόλης της Αίγειρας στις συνολικές της λειτουργίες (πολιτισμός, οικονομία, λατρεία, αμυντικές εγκαταστάσεις) και να συνταχθεί, όχι μόνο μια χρονολογική, αλλά μια ουσιαστική ιστορία της εξέλιξης, όπως αυτή θα αποτυπωθεί από το συνδυασμό της συστηματικής ανασκαφικής και της επιφανειακής αρχαιολογικής έρευνας.
Όσον αφορά τώρα στην επιφανειακή έρευνα:
Η επιφανειακή έρευνα διερευνά τις χρονικές περιόδους και το χαρακτήρα της ανθρώπινης παρουσίας και δραστηριότητας στον χώρο και προσπαθεί να την ερμηνεύσει.
Η χαρτογράφηση και εξέταση των διάσπαρτων επιφανειακών αρχαίων καταλοίπων, αποτελεί τον κορμό του προγράμματος.
Η επιφανειακή έρευνα στην αρχαία Αίγειρα, διεξάγεται εντός των ορίων του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου (ΕΙΚ. ), στα τμήματα του αρχαιολογικού χώρου, που δηλώνονται με διαφορετικό χρώμα ανά έτος των ερευνών, συνολικής έκτασης: 465 στρεμμάτων περίπου.
Η γεωφυσική έρευνα είναι ο σημαντικότερος σύμμαχος στην αρχαιολογική έρευνα, καθώς μας δίνει την ‘ακτινογραφία’ του υπεδάφους, όπου μπορεί να κρύβονται αρχαιότητες, σκανάροντας την περιοχή με ειδικά μηχανήματα.
Η γεωφυσική έρευνα στο πρόγραμμά μας, διεξήχθη σε συνεργασία με το Γεωφυσικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Κίελ της Γερμανίας.
Για έρευνα σε περιοχές μεγάλης έκτασης, όπως στη συγκεκριμένη, είναι απαραίτητος ο συνδυασμός μεθόδων γεωφυσικής διασκόπησης, όπως και η χρήση αεροφωτογραφιών.
Εδώ εφαρμόστηκαν οι μέθοδοι της μαγνητικής και ηλεκτρικής διασκόπησης, του Γεωραντάρ και της ηλεκτρομαγνητικής μεθόδου πολλαπλών συχνοτήτων, με σκοπό τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων. Επιπλέον, η Αίγειρα, είναι η πρώτη πόλη που εφαρμόστηκε η σεισμική μέθοδος διασκόπησης, προς το παρόν, στην περιοχή του αρχαίου θεάτρου. Οι σεισμικές τεχνικές είναι ιδανικές για έρευνα μεγάλης κλίμακας και στόχων σε μεγάλο βάθος.
Οι μέθοδοι γεωφυσικής διασκόπησης εφαρμόζονται στην εξερεύνηση αρχαιολογικών χώρων σε παγκόσμια κλίμακα. Στηρίζονται στο γεγονός ότι οι αρχαιότητες αποτελούν διαταράξεις στην ομοιογένεια των ανωτέρων στρωμάτων της Γης και επομένως προκαλούν ανωμαλίες σε φυσικά ή τεχνητά πεδία. Οι ανωμαλίες αυτές καταγράφονται με τη βοήθεια κατάλληλων οργάνων, επεξεργάζονται βάσει διεθνώς παραδεκτών μεθόδων και τελικά παρουσιάζεται μια χαρτογράφηση των υπεδάφιων αρχιτεκτονικών λειψάνων.
*Ο κ΄. Gauss. μεταξύ άλλων εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την τεράστια βοήθεια και την υποδειγματική συνεργασία. «Η πλαγιά του λόφου που αποτελεί την προνομιακή γεωγραφική θέση στην οποία αναπτύσσεται η αρχαία πόλη, προέκυψε μέσα από μία μακρά ιστορία κατοίκησης που ξεκίνησε κατά τη Μέση Νεολιθική εποχή, γύρω στο 5300π.Χ. Από αυτόν τον πρώιμο, περιορισμένο σε έκταση οικισμό, η Αιγείρα εξελίχθηκε με το πέρασμα των αιώνων σε μια σημαντική Μυκηναϊκή οχυρωμένη εγκατάσταση» ανέφερε μεταξύ άλλων σημειώνοντας ότι παρά τις αναφορές των αρχαίων πηγών και τις περιγραφές των πρώτων σύγχρονων περιηγητών η αρχαιολογική έρευνα στην Αιγείρα ξεκίνησε κάπως αργά, μόλις το 1916. Ήταν τότε που ο Otto Walter, Διευθυντής του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών ξεκίνησε την πρώτη ανασκαφή στην περιοχή του θεάτρου. Δυστυχώς, έπειτα από μόλις μία εβδομάδα εργασιών, το πολύ επιτυχημένο ξεκίνημά του διακόπηκε άξαφνα από τον πόλεμο και ο Otto Walter χρειάστηκε να περιμένει ως το 1925 μέχρι να επιστρέψει στην Αιγείρα.
Τότε, έμεινε για ακόμα 10 ημέρες. Στη διάρκεια αυτής της σύντομης ερευνητικής περιόδου αποτυπώθηκε σχεδιαστικά η κάτοψη όλων των ορατών αρχιτεκτονικών καταλοίπων. Επιπλέον, διενεργήθηκαν συμπληρωματικές ανασκαφικές τομές στην περιοχή του θεάτρου, όπου και αποκαλύφθηκαν μερικώς τέσσερα μικρών διαστάσεων ναόσχημα οικοδομήματα, οι λεγόμενοι ναΐσκοι.
Η οικονομική κρίση και η συμφορά του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου σταμάτησαν τις ανασκαφές στην Αιγείρα για τα επόμενα 50 σχεδόν χρόνια.
Το 1972 οι ανασκαφές ξεκίνησαν ξανά, σε μεγάλη κλίμακα αυτή τη φορά, από τον αείμνηστο καθηγητή Wilhelm Alzinger του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στη Βιέννη. Συνεχίζοντας την ιστορική αναδρομή στις έρευνες ο κ΄. Gauss ανέφερε ότι: «Από το 2011 έχω το εξαιρετικό προνόμιο να εργάζομαι σε αυτόν τον συναρπαστικό χώρο. Κατά την προσωπική μου άποψη μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις κατά τα τελευταία χρόνια της έρευνας είναι η ανακάλυψη του ισχυρού Μυκηναϊκού οχυρωματικού τείχους που προφύλασσε την ανατολική πλαγιά της ακρόπολης».
