Το παράρτημα Αιγίου της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας (Ε.Γ.Ε.) συμμετείχε στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας στα Γιάννενα, 21 και 22 Οκτωβρίου 2023, με θέμα «Νεολαία-προκλήσειςς και προοπτικές».
Σε μια ανεπανάληπτη συνάντηση με γυναίκες που πλημμύρισαν τα Γιάννενα, από κάθε μέρος της Ελλάδας, απο την Θράκη και τη Μακεδονία μέχρι την Πελοπόννησο, την Αθήνα, την Κω, την Κέρκυρα, την Κρήτη, και συζήτησαν για τη νεολαία, το ρόλο του σχολείου και της οικογένειας στην κοινωνικοποίηση τους, την εκπαίδευση τους, την ανεργία, τα ναρκωτικά και τον εθισμό στο διαδίκτυο, τη φυγή στο εξωτερικό, τις νέες προοπτικές μέσω της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, τα αίτια της αδιαφορίας κι αποστασιοποίησης απο την πολιτική κ.α. Τα παραρτήματα παρουσίασαν έρευνες με βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις, με νέες και νέους που μιλούν για τα όνειρα και τα προβλήματα τους, έκαναν εισηγήσεις και προτάσεις.
Τα συμπεράσματα και οι προτάσεις, που προέκυψαν από την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, που σας επισυνάπτουμε, θα προωθηθούν στους αρμόδιους φορείς και θα συμπεριληφθούν στο Ημερολόγιο του 2024, που βρίσκεται υπό έκδοση. Επιπλέον, επικυρώθηκαν ψηφίσματα αναφορικά με την έκρυθμη κατάσταση στην Παλαιστίνη, καθώς και τις επιπτώσεις του πολέμου στα παιδιά και ορίστηκε η θεματολογία, με την οποία θα ασχοληθούν όλα τα παραρτήματα την επόμενη χρονιά, σχετικά με την μητρότητα και τους τρόπους τεκνοποίησης (τεχνητή γονιμοποίηση, παρένθετη μητέρα, υιοθεσία, αναδοχή κ.α.).
Το παράρτημα Αιγίου της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας, συμμετείχε στην διήμερη Πανελλαδική Συνδιάσκεψη στα Γιάννενα, με 4 εκπροσώπους: την Ουρανία Κοττά Κακαβάνη, τη Λίτσα Γιαννοπούλου, την Ιωάννα Κατσιδήμα και την Ανδριάνα Γαβαθοπούλου και με εισήγηση για το θέμα: Νεολαία-προκλήσεις και προοπτικές.
Το βράδυ του Σαββάτου όλες οι γυναίκες διασκέδασαν με την ψυχή τους, με ζωντανή μουσική σε κέντρο δίπλα στη λίμνη και την Κυριακή γνώρισαν τις ομορφιές της Ηπείρου με επισκέψεις στα Ζαγοροχώρια, την Κόνιτσα, το Βοϊδομάτη και αλλού.
ΕΝΩΣΗ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ 2023
ΜΕ ΘΕΜΑ: ΝΕΟΛΑΙΑ, ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ.
Το θέμα της νεολαίας είναι πολύ σημαντικό και πάντα επίκαιρο ιδιαίτερα στις μέρες μας. Οι νέοι αποτελούσαν ανέκαθεν σημαντικό σημείο εστίασης της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, γεγονός που σήμερα ισχύει ακόμη περισσότερο.
Η διαμόρφωση ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος στο οποίο θα μεγαλώσουν, θα εκπαιδεύονται και θα εργάζονται οι νέοι αποτελεί ένα βασικό στόχο για την κοινωνικότητά τους και την ουσιαστική ύπαρξή τους στην κοινωνία. Η απασχόλησή τους είναι επίσης ένας βασικός παράγοντας για την υπαρξιακή τους οντότητα. Τα ζητήματα που τους επηρεάζουν, οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της κρίσης του covid-19 είναι θέματα της καθημερινής ζωής τόσο των νέων όσο και των οικογενειών τους αλλά και της ίδιας της πολιτείας (απασχόληση, οικονομική κατάσταση, κοινωνικός αποκλεισμός, ψυχική ευημερία, εμπιστοσύνη στους θεσμούς). Υπάρχουν ευοίωνες προοπτικές για τη σημερινή νεολαία για μια ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς; Για μια βιώσιμη ανάπτυξη με ίσες ευκαιρίες για άνδρες και γυναίκες, με επίτευξη της ισότητας των φύλων, με ειρήνη, δημοκρατία και δικαιοσύνη; Τι προτείνουμε για την αντιστροφή της σημερινής κατάστασης;
1. Παιδική ηλικία
Η κοινωνικοποίηση είναι μια διαδικασία ένταξης και ενσωμάτωσης του ατόμου σε ένα κοινωνικό σύνολο. Κάθε κοινωνία έχει αξίες, κανόνες, αντιλήψεις, προσδοκίες κτλ., τα οποία μαθαίνει και μεταβιβάζει στα μέλη της, μέσω της κοινωνικοποίησης. Επίσης η κοινωνία μέσω της κοινωνικοποίησης των μελών της μπορεί να διατηρεί τη συνοχή της. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα έχοντας μάθει ποιές συμπεριφορές είναι αποδεκτές από την κοινωνία, μπορούν εύκολα να προσαρμοστούν σε αυτήν, χωρίς να απειλούν την ενότητα της.
α) Ο ρόλος της οικογένειας στην κοινωνικοποίηση των παιδιών
Ο ρόλος της οικογένειας είναι να διαμορφώσει την προσωπικότητα και το χαρακτήρα του παιδιού, μεταδίδοντας τους κανόνες, τις αξίες και τους τρόπους συμπεριφοράς που αφορούν την κοινωνία που ζει, αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο που είναι μέλος.
Ως πρωτογενής φορέας κοινωνικοποίησης, η οικογένεια διαμορφώνει σημαντικά τους κανόνες, τις συνήθειες, τις αξίες και τις αντιλήψεις του παιδιού από τη στιγμή της γέννησής του. Ειδικότερα, η οικογένεια αποτελεί τον φορέα καθοριστικής σημασίας, τόσο για την επιβίωση, όσο και για τη συναισθηματική ανάπτυξη του ατόμου στην διάρκεια της παιδικής του ηλικίας. Οι γονείς πρέπει να συνειδητοποιήσουν, από τη στιγμή της γέννησης των παιδιών τους, ότι ο ρόλος τους στην αγωγή τους είναι πολύ σημαντικός για την μετέπειτα νοητική, συναισθηματική, ηθική και ψυχολογική ανάπτυξη των παιδιών. Αυτό σημαίνει ότι οι γονείς πρέπει με υπευθυνότητα και σύνεση να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα αγωγής που παρουσιάζονται στις διάφορες περιόδους ανάπτυξης του παιδιού, εφαρμόζοντας κοινή πορεία διαπαιδαγώγησης μετά από ουσιαστικό διάλογο.
Η δευτερογενής κοινωνικοποίηση συντελείται μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Στη διάρκεια αυτή, το παιδί μαθαίνει να αναλαμβάνει ευθύνες, να αναπτύσσει καινούριες συμπεριφορές και ικανότητες και να καθοδηγείται από κανόνες και πρότυπα της κοινωνίας. Η προετοιμασία αυτή είναι πιο έντονης σημασίας και ο ρόλος του δασκάλου είναι ιδιαίτερα σημαντικός.
Μέσω της διαδικασίας της κοινωνικοποίησης, (κοινωνικής ή πολιτικής) τα άτομα, έμμεσα ή άμεσα, διαμορφώνουν στάσεις αντιλήψεις και συμπεριφορές, και ιδιαίτερα, αν μιλάμε για πολιτική κοινωνικοποίηση, στάσεις αντιλήψεις και συμπεριφορές, με πολιτική σημασία (Μεταξάς, 1976). Η πολιτική κοινωνικοποίηση αναφέρεται στην πολιτική συμπεριφορά του ατόμου δηλαδή τη συμμετοχή στα κοινά, το ενδιαφέρον για τις δημόσιες υποθέσεις, τη δράση για την πρόοδο της πολιτείας και τη διαμόρφωση γνώμης για την πολιτική, δηλαδή για τους πολιτικούς θεσμούς, την πολιτική εξουσία, τις πολιτικές σχέσεις, τις πολιτικές διαδικασίες, τα πολιτικά γεγονότα.
Το φύλο εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα πιο σταθερά σημεία αναφοράς για τη διαμόρφωση της ταυτότητας των υποκειμένων, και έναν από τους ισχυρότερους παράγοντες διαφοροποίησης στην κοινωνικοποίησή τους. Οι βασικοί φορείς πρώιμης κοινωνικοποίησης, η οικογένεια πρωτίστως, αλλά και το σχολείο, η ομάδα συνομηλίκων, όπως και τα ΜΜΕ, λειτουργούν καθοριστικά στη διαμόρφωση της έμφυλης ταυτότητας. Τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας επιβεβαιώνουν σε σημαντικό βαθμό την ύπαρξη της έμφυλης κοινωνικοποίησης στην ελληνική οικογένεια. Η διαφοροποίηση στην κοινωνικοποίηση αγοριών και κοριτσιών οφείλεται στα στερεότυπα φύλου, τα οποία γονείς, δάσκαλοι/ες, ομάδα συνομηλίκων, ΜΜΕ, μεταβιβάζουν άκριτα, αλλά συστηματικά, και όπως φαίνεται πολύ αποτελεσματικά. Παρά τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί στην κοινωνική θέση των γυναικών, τα στερεότυπα φύλου εξακολουθούν να επικρατούν στην οικογένεια και το σχολείο και να τέμνουν κάθετα ηλικία, θρήσκευμα, φύλο οικογενειακή κατάσταση και μορφωτικό επίπεδο και στην Ελλάδα. Αυτό υποδεικνύει ότι χρειάζονται πολιτικές και προγράμματα ευαισθητοποίησης γονέων-εκπαιδευτικών και κοινωνίας για την κατάργησή τους.
β) Σχέσεις γονέων με το σχολείο
Η συνεργασία των γονέων με το σχολείο του παιδιού τους θεωρείται βασικός παράγων για τη βελτίωση όχι μόνον της σχολικής επίδοσης του παιδιού αλλά και των σχέσεων με το σχολείο και τους δασκάλους, της κοινωνικής του συμπεριφοράς και γενικότερα της κοινωνικο-συναισθηματικής του ανάπτυξης. Επίσης έχει συνδεθεί με την αύξηση της αποτελεσματικότητας και την αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης καθώς και με τη βελτίωση της γονικής συμπεριφοράς στο σπίτι.
Η οικογένεια και το σχολείο αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες ανάπτυξης και κοινωνικοποίησης του παιδιού. Τα τελευταία χρόνια, γίνεται ολοένα και πιο φανερό ότι η συνεργασία σχολείου – οικογένειας λειτουργεί θετικά στην εκπαιδευτική διαδικασία, στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των μαθητών αλλά και στη σχολική επιτυχία.
γ) Παιδιά ΑΜΕΑ
Τα παιδιά ΑΜΕΑ, ανάλογα με τις μαθησιακές ανάγκες τους, φοιτούν σε Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (Σ.Μ.Ε.Α.Ε.) , όπως στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση τα Νηπιαγωγεία (ΕΑΕ) και τα Δημοτικά Σχολεία Ειδικής Αγωγής (ΕΑΕ) , και στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα Γυμνάσια ΕΑΕ και τα Λύκεια ΕΑΕ. Τα Ενιαία Ειδικά Επαγγελματικά Γυμνάσια-Λύκεια (ΕΝΕΕΓΥΛ) , τα οποία απευθύνονται σε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες, οι οποίες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά στις συνήθεις εκπαιδευτικές δομές, που παρέχουν στους μαθητές που ολοκληρώνουν με επιτυχία τις σπουδές τους Απολυτήριο Ειδικού Επαγγελματικού Λυκείου και Πτυχίο Ειδικότητας. Κάποια παιδιά φοιτούν στα Εργαστήρια Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Ε.Ε.Κ.), και κάποια ελάχιστα φοιτούν και στο Πανεπιστήμιο. Για την εκπαίδευση των ΑμΕΑ, που φοιτούν στα σχολεία γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, εφαρμόζονται ειδικά προσαρμοσμένα και εξατομικευμένα υποστηρικτικά εκπαιδευτικά προγράμματα από εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής. Είναι απαραίτητη η συνεργασία σχολείου και γονέων για την επιτυχή ένταξη αυτών των παιδιών στην κοινωνία.
2. Εφηβική ηλικία (12 – 18 ετών)
Η εφηβική ηλικία είναι το τελευταίο στάδιο της ανάπτυξης του ατόμου στην πορεία του προς την ωριμότητα. Καλύπτει τη χρονική περίοδο ανάμεσα στην παιδική και στην ώριμη ηλικία και αποτελεί τη φάση της ζωής κατά την οποία πραγματοποιείται το πέρασμα του ατόμου από τον κόσμο του παιδιού, όπου ζει ανέμελο και εξαρτημένο, στον κόσμο του ενηλίκου, στον οποίο θα είναι άνθρωπος υπεύθυνος και αυτόνομος.
Το πέρασμα αυτό δεν γίνεται σε μια νύχτα, αλλά βαθμιαία. Στο διάστημα αυτής της μετάβασης ο έφηβος δεν είναι πια παιδί, ούτε όμως ακόμα ενήλικος. Παρουσιάζει χαρακτηριστικά, ορισμένα από τα οποία θυμίζουν την παιδική ηλικία και άλλα που αντιστοιχούν στην ώριμη. Γι’ αυτό η εφηβική ηλικία χαρακτηρίζεται ως μεταβατική περίοδος. Οι έφηβοι δέχονται επιδράσεις από το οικογενειακό περιβάλλον, από το σχολείο, από τους συνομηλίκους, από τα ΜΜΕ, από την κοινότητα στην οποία ζουν και από την κοινωνία. γενικότερα. Η οικογένεια είναι ο κυριότερος κοινωνικός φορέας που προσφέρει στον έφηβο τα εφόδια για ακαδημαϊκή/επαγγελματική επιτυχία και τον εκπαιδεύει να αποδεχθεί τους διάφορους κοινωνικούς ρόλους που πρέπει να έχει ως ενήλικος και να αναλάβει κοινωνικές ευθύνες. Το σχολείο είναι, μετά την οικογένεια, ο κύριος συντελεστής στην ακαδημαϊκή επιτυχία και στην κοινωνικοποίησή του. Οι συνομήλικοι καθώς και τα ΜΜΕ παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή των εφήβων.
Πολλά είναι τα προβλήματα που απασχολούν τους εφήβους. Τέτοια προβλήματα μπορεί να είναι:
· η διατροφή, όπως: η παχυσαρκία, η νευρογενής ανορεξία και η βουλιμία.
· η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών, όπως: τα οινοπνευματώδη, το τσιγάρο και τα ναρκωτικά.
· οι διαταραχές του συναισθήματος και της διάθεσης, όπως: το άγχος, η κατάθλιψη και η αυτοκτονία.
· η μάθηση, όπως: η δυσλεξία και άλλες μαθησιακές δυσκολίες.
· η συμπεριφορά, όπως: η επιθετικότητα, ο εθισμός στο διαδίκτυο, η εξάρτηση από το κινητό, κ.ά.
· η σεξουαλικότητα, όπως: το σεξ, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ,οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και οι αμβλώσεις στην εφηβεία
Η πιο συνηθισμένη κατάληξη μιας κύησης στην εφηβεία είναι η τεχνητή διακοπή (έκτρωση). Στη χώρα μας, η διακοπή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, μέχρι τη 12η εβδομάδα της κύησης, είναι νομοθετικά κατοχυρωμένη, όταν όμως πρόκειται για ανήλικη κοπέλα, χρειάζεται η γραπτή συγκατάθεση ενός από τους δύο γονείς ή του ατόμου που έχει την επιμέλεια της. Χιλιάδες έφηβες στη χώρα μας προχωρούν σε επέμβαση έκτρωσης, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας . Γενικά εκτιμάται ότι 1 στις 5 αμβλώσεις γίνεται από νεαρά κορίτσια κοντά στα 15 με 17 έτη. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, προκύπτει επίσης ότι οι μισές έφηβες ξεκινούν τη σεξουαλική τους ζωή πριν από τα 17 έτη, καθώς και ότι πάνω από το 70% των εφήβων ηλικίας 14-16 ετών έχει κάποιας μορφής σεξουαλική δραστηριότητα. Η άμβλωση είναι, συνήθως, το αποτέλεσμα μιας αποτυχημένης αντισύλληψης.
Ο ρόλος της οικογένειας είναι πολύ σημαντικός στην πρόληψη και αντιμετώπιση μιας ανεπιθύμητης κύησης. Οι γονείς χρειάζεται να έχουν μιλήσει έγκαιρα στα παιδιά τους για την αντισύλληψη και για τις συνέπειες της μη χρήσης της (όχι μόνο εγκυμοσύνες, αλλά και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα) και να έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη τους, ώστε σε περίπτωση ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης , η έφηβη πρέπει να ξέρει ότι έχει δίπλα της την οικογένειά της.Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση , η πρόσβαση σε ασφαλή και δωρεάν μέσα προφύλαξης -στους εφήβους τουλάχιστον- και μια πιο ανοιχτή και ευέλικτη προσέγγιση του θέματος από όλους τους φορείς που παίρνουν θέση και επηρεάζουν πολύ κόσμο με τις απόψεις τους, αποτελούν προϋπόθεση για την πρόληψη και αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων κυήσεων. Επιπλέον, η γυναίκα πρέπει να έχει πρόσβαση στην αντισύλληψη και ασφαλείς υπηρεσίες άμβλωσης, όταν είναι ανεπιθύμητη η εγκυμοσύνη. Η διαπαιδαγώγηση των νέων που τους μαθαίνει να αναλαμβάνουν οι ίδιοι την ευθύνη για τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία τους έχει μακροπρόθεσμα θετικές συνέπειες που τους ακολουθούν σε ολόκληρη τη ζωή τους και έχουν θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία.
Η γλώσσα των νέων σήμερα ή πώς μιλούν οι νέοι σήμερα
Η γλώσσα αποτελεί κώδικα επικοινωνίας, μέσω του οποίου πραγματοποιείται η ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και πληροφοριών. Είναι η έκφραση του εσωτερικού μας κόσμου. Ωστόσο, η εποχή μας πάσχει από μια γλωσσική κρίση, δηλαδή από χαμηλή ποιότητα λόγου και υποβάθμιση της γλώσσας.
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της διαφορετικής μορφής γλώσσας που δημιουργούν οι νέοι δεν είναι άλλα από εκείνα της λεξιπενίας, του φτωχού δηλαδή και περιορισμένου λεξιλογίου, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η έκφραση με τρόπο γλωσσικά άρτιο. Η λεξιπενία οφείλεται στην προβολή μη υγιών γλωσσικών προτύπων από τα ΜΜΕ και από την απουσία επαφής των ατόμων με τα λογοτεχνικά έργα. Αυτό κάνει την έκφραση των συναισθημάτων και των σκέψεων του ανθρώπου πιο δύσκολη, δημιουργώντας ένα επικοινωνιακό χάσμα.
Τα προβλήματα αυτά οφείλονται σε ποικίλους παράγοντες και πτυχές της κοινωνίας. Συγκεκριμένα, το εκπαιδευτικό σύστημα, παραμελώντας την ουσιαστική διδασκαλία της νέας ελληνικής γλώσσας κάνει το άτομο πιο επιρρεπή σε γραμματικά και συντακτικά λάθη, ενώ παράλληλα το αποτρέπει από την καλλιέργεια του πνεύματος του και την πραγματοποίηση πολύπλοκων συλλογισμών. Επιπρόσθετα, η τάση των νέων να υιοθετούν χωρίς καμία κρίση, ξένα πρότυπα και τρόπους ζωής τους απομακρύνει από τη γλώσσα τους. Τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο αυτό παρουσιάζεται με την χρήση των greeklish (γραφή ελληνικών λέξεων με λατινικούς χαρακτήρες).
Η λεγόμενη ”Aργκό ” είναι μια μορφή συναισθηματικής γλώσσας που σήμερα χρησιμοποιούν κυρίως οι νέοι. Η αργκό αποτελείται από λέξεις και φράσεις της κοινής ομιλούμενης γλώσσας που έχουν όμως εντελώς διαφορετική σημασία, ή από λέξεις που διατηρούν την ίδια έννοια είναι όμως αυτοσχέδιες. Είναι ένας ιδιαίτερος γλωσσικός επικοινωνιακός κώδικας. Αυτός αλλάζει συνεχώς και περιέχει λέξεις επινοημένες από αυτούς καθώς και παραμορφωμένες εκφράσεις. Οι νέοι νιώθουν την ανάγκη να χρησιμοποιήσουν τη δική τους γλώσσα για να διαμορφώσουν την κοινωνική και προσωπική τους ταυτότητα. Σαφώς, η χρήση του συγκεκριμένου γλωσσικού κώδικα δεν σημαίνει απαραίτητα άγνοια της γλώσσας αλλά και ανάγκη για πρωτοτυπία. Οι νέοι, όχι μόνο δεν πάσχουν από λεξιπενία, όπως ενδεχομένως να θεωρείται η χρήση της «αργκώ» , αλλά αντίθετα έχουν γλώσσα πλούσια και συνεχώς εξελισσόμενη.
Η βία στους νέους. Ένα κοινωνικό φαινόμενο. Αντιμετωπίζεται; Γιατί έχει αυξηθεί;
Η νεανική βία ή και νεανική παραβατικότητα είναι ένα διαχρονικό κοινωνικό φαινόμενο με έντονα πολιτισμικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά. Οι νέοι μπορεί να εκφραστούν βίαια στον φυσικό ή ψηφιακό κόσμο και η συγκεκριμένη τάση στη χώρα μας έχει αυξηθεί επικίνδυνα. Η προέλευση της συντροφικής βίας στην εφηβεία είναι πολυδιάστατη. Μπορούμε να μιλήσουμε για συνδυασμό παραγόντων που οδηγούν στην έκφρασή της. Οι αιτίες γι’ αυτό μπορούν να αναζητηθούν στις διαδοχικές κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις των τελευταίων ετών αλλά και στην περίοδο της πανδημίας, που είχαν αρνητικές επιπτώσεις στην οικογενειακή λειτουργικότητα και κατά περιπτώσεις οδήγησαν στην υπερέκθεση των νεαρών ηλικιών μέσω του διαδικτύου, που απενοχοποιεί τα ερεθίσματα ακραίας βίας.
Η συντροφική βία στην εφηβεία μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει ως συντροφική βία στην ενήλικη ζωή, επομένως επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Στη διαδικασία αυτή είναι σημαντικό να εμπλέκεται η οικογένεια, το σχολείο και η πολιτεία. Η εφηβεία είναι κατάλληλη περίοδος για να αλλάξουν ή να αμβλυνθούν στερεότυπα λόγω φύλου που οδηγούν σε βίαιες συμπεριφορές , όπως συνέβη μετά το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Youth4Youth. Αυτό έδειξε η έρευνα που έγινε μετά την εκπαιδευτική παρέμβαση.
Επίσης μπορούν να δημιουργηθούν:
· Προγράμματα κοινωνικής ανάπτυξης και ανάπτυξης ατομικών δεξιοτήτων.
· Προγράμματα κατά του bulling στους σχολικούς χώρους
· Προγράμματα στήριξης των γονέων για να περνούν περισσότερο χρόνο τα παιδιά τους και να διδάσκουν θετικές αξίες μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες
· Θεσμοθέτηση ψυχολογικής υποστήριξης στα σχολεία
· Παρεμβάσεις για να μειωθεί η χρήση των ναρκωτικών και του αλκοόλ
· Ενέργειες για να μειωθεί η φτώχεια και για να αναβαθμιστούν τα αστικά περιβάλλοντα
· Ενεργοποίηση του εκπαιδευτικού ευρωπαϊκού προγράμματος GEM (Gender Equality Matters) του Υπουργείου Παιδείας σχετικά με θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης βίας λόγω φύλου ή/και σεξουαλικού προσανατολισμού και ισότητας των φύλων για δασκάλους, καθηγητές, γονείς και παιδιά.
Επαγγελματικός Προσανατολισμός- Επιλογή Επαγγέλματος Και Εφηβεία
Η εκπαιδευτική ή επαγγελματική επιλογή, που θα κάνει ο κάθε νέος και νέα πριν ή μετά το Λύκειο είναι δύσκολη και εξαρτάται από το συνδυασμό πολλών παραγόντων. Κανείς παράγων και καμιά κατάσταση δεν πρέπει να εξετάζονται μεμονωμένα ως προς την επίδραση που έχουν στην επαγγελματική ανάπτυξη και εκλογή. Ο παράγοντας του φύλου όμως σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να εξεταστεί ιδιαίτερα γιατί χωρίς να φαίνεται, εξακολουθεί να δρα καταλυτικά στη λήψη απόφασης για επιλογή σπουδών και επιλογή επαγγέλματος. Θεωρητικά, η επιλογή κατεύθυνσης είναι ελεύθερη. Η ελευθερία όμως αυτή μετριάζεται όταν εξετάζεται σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικοοικονομικό πλαίσιο, όπου πραγματοποιείται η κοινωνικοποίηση με έμφυλα στερεότυπα. Έρευνες δείχνουν ότι η επίδραση του φύλου εξακολουθεί να αποτελεί ένα ισχυρό κριτήριο που διαφοροποιεί τις απόψεις των μαθητών/τριών, ως προς την επιλογή σπουδών και επαγγελμάτων. Παρατηρείται ότι οι μαθητές/τριες επιλέγουν σε σημαντικό βαθμό σπουδές που κατά παράδοση (στερεοτυπικά) ταιριάζουν στο φύλο τους. Τα τεχνικά επαγγέλματα θεωρούνται από τα αγόρια περισσότερο «ανδρικά», ενώ τα θεωρητικά και τα επαγγέλματα φροντίδας περισσότερο «γυναικεία. Η αρμονική συνύπαρξη των δύο φύλων προϋποθέτει την ανάπτυξη της αυτογνωσίας και της κριτικής ικανότητας του ανθρώπου. Αυτό επιτυγχάνεται μόνο μέσω της ευαισθητοποίησης των εκπαιδευτικών, οι οποίοι καλούνται να προάγουν την κριτική αυτογνωσία – κοινωνιογνωσία του ατόμου, μέσα από προγράμματα – δράσεις που αφορούν την σχολική αλλά και την τοπική κοινωνία.
Έφηβοι και πολιτική
Η γενιά του 2000 λέγεται ότι είναι η γενιά της αντίφασης. Οι νέοι και νέες, έφηβοι, δέχονται θεσμούς όπως ο στρατός, η εκκλησία, το σχολείο και συμμετέχουν σε συλλογικές δράσεις όπως η κλιματική αλλαγή και το περιβάλλον. Δέχονται αξίες όπως η οικογένεια, η φιλία, ο γάμος, η ισότητα των φίλων. Αλλά δεν δέχονται τα κόμματα, τους πολιτικούς τα συνδικάτα γιατί θεωρούν ότι δεν νοιάζονται για τις ανάγκες τους και ότι υπάρχει διαφθορά στην κοινωνία και χρειάζονται βαθιές αλλαγές. Ουσιαστικά αδιαφορούν για την πολιτική. Πριν μερικά χρόνια η τότε νέα γενιά είχε ιδανικά. Σήμερα η νέα γενιά είναι περισσότερο από ποτέ οργισμένη με την κοινωνία και την πολιτική. Διόλου τυχαίο που στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η πλειονότητα των νέων δηλώνει, πως η δημοκρατία βρίσκεται σε κρίση και η παραδοσιακή διάκριση «Δεξιά-Αριστερά» δεν σημαίνει πια τίποτα γι’ αυτούς. Πράγματι, πολλοί νέοι άνθρωποι δυσκολεύονται πλέον να διακρίνουν τις ιδεολογικές διαφορές των πολιτικών κομμάτων και τις «ανόθευτες» μορφές συναναστροφών και συμπεριφορών των πολιτικών προσώπων.
Έφηβοι και δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης
Η επικράτηση της ψηφιακής επικοινωνίας έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι έφηβοι αλληλεπιδρούν με τους συνομηλίκους τους αλλά και με τα συναισθηματικά τους ενδιαφέροντα.Η πρόοδος της τεχνολογίας έχει ως αποτέλεσμα οι σημερινοί έφηβοι να αντιμετωπίζουν ζητήματα που καμία προηγούμενη γενιά δεν είχε αντιμετωπίσει στο παρελθόν. Ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της νέας γενιάς είναι πως αποτελεί μια γενιά γηγενών του διαδικτύου (digital natives), η οποία μεγάλωσε με την τεχνολογία. Είναι μια γενιά που δεν γνώρισε τον κόσμο χωρίς το διαδίκτυο και περνά ένα (πολύ) μεγάλο μέρος της ημέρας της «συνδεδεμένη» (online). Ο μέσος έφηβος ξοδεύει πάνω από εννέα ώρες κάθε μέρα χρησιμοποιώντας τις ηλεκτρονικές του συσκευές. Παράλληλα, οι νέοι και οι νέες ακολουθούν λογαριασμούς influencers στα ΜΚΔ, για να ενημερώνονται γύρω από την τρέχουσα επικαιρότητα και πολιτική.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το Instagram και το Twitter μπορεί να είναι εξαιρετικοί τρόποι για να συνδεθούν οι έφηβοι μεταξύ τους, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να είναι προβληματικά για διάφορους λόγους, αφού μπορούν να εκθέσουν τον έφηβο σε διαδικτυακό εκφοβισμό, σε κακόβουλα άτομα, ακατάλληλες εικόνες και σεξουαλικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο. Επιπλέον οι συνήθειες των εφήβων με την άλογη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης , τα γραπτά μηνύματα, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν, βγαίνουν ραντεβού, μαθαίνουν, κοιμούνται, ασκούνται και πολλά άλλα. Εξαιτίας αυτού, πολλοί έφηβοι στερούνται βασικών δεξιοτήτων διαπροσωπικής επικοινωνίας, όπως το να γνωρίζουν πώς να αντιλαμβάνονται τα κοινωνικά ερεθίσματα.
Τα παραπάνω στοιχεία και οι διαπιστώσεις οδηγούν στην ανάγκη ανάπτυξης και διάδοσης προγραμμάτων ενημέρωσης των γονιών με στόχο την ευαισθητοποίησή τους σχετικά με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, το ίντερνετ και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τους πιθανούς κινδύνους από αυτά, καθώς και τρόπους έγκαιρης οριοθέτησης για την προστασία των παιδιών τους.
3. Ενήλικες (18 – 39 ετών)
Η νέα γενιά φαίνεται να βιώνει εντονότερα τους κλυδωνισμούς, λόγω και του αποτυπώματος που είχε στη ζωή της η προηγούμενη δεκαετία της οικονομικής κρίσης και στη συνέχεια της πανδημίας του covid 19. Οι νέοι και νέες αυτών των ηλικιών έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις δεδομένου ότι αρχίζει η εκπαιδευτική τους ολοκλήρωση με την είσοδο στα ΑΕΙ αλλά και η αναζήτηση εργασίας και η απασχόλησή τους. Τα βασικά προβλήματα σε αυτές τις ηλικίες, ιδιαίτερα στις ηλικίες 20 – 30 είναι η ανεργία, η επισφάλεια, η μετανάστευση και η συρρίκνωση των κοινωνικών δικαιωμάτων. Οι χαμηλοί μισθοί , οι συνθήκες εργασίας , η έλλειψη στέγης και τα ακριβά ενοίκια και η ανεργία , είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα της πλειοψηφίας και των νέων μεγαλύτερης ηλικίας .
Η εκπαίδευση είναι μια σημαντική διαδικασία τόσο για την ανάπτυξη του κάθε ατόμου όσο και για την συλλογική εξέλιξη των κοινωνιών. Η σημερινή νεολαία είναι η πλέον καταρτισμένη, επιστημονικά σε πτυχία, μεταπτυχιακά, ξένες γλώσσες που όμως την οδηγούν στην ανυποληψία και στην λύση της μετανάστευσης στο εξωτερικό για μια θέση εργασίας, γιατί το κράτος αδυνατεί να δημιουργήσει το αναπτυξιακό μοντέλο εκείνο που θα μπορεί να απορροφήσει τους νέους και να τους εγγυηθεί μια αξιοπρεπή διαβίωση στην πατρίδα.
Η αναζήτηση εργασίας στους κλάδους ενδιαφέροντος των νέων αποδεικνύεται ότι ευθυγραμμίζεται με την ανάπτυξη του ελληνικού επιχειρηματικού / επαγγελματικού συστήματος με αποτέλεσμα την προσέλκυση νέων ταλέντων.
Σε ό,τι αφορά στην έμφυλη διάσταση, είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικό ότι οι γυναίκες -συνέπεια και των χειρότερων μισθολογικών και εργασιακών όρων που συνήθως αντιμετωπίζουν- δηλώνουν σε μεγαλύτερο συγκριτικά ποσοστό και μη ικανοποιημένες από την ζωή τους και ανασφαλείς σχετικά με το μέλλον τους. Η παραπάνω ανησυχία για το μέλλον εδράζεται σε συγκεκριμένους, σχεδόν αποκλειστικά υλικούς/οικονομικούς παράγοντες αβεβαιότητας και δυσκολίας.
Ο ρόλος του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) είναι εξαιρετικά σημαντικός στην αξιοποίηση των πόρων αλλά και την στήριξη των ανέργων. Είναι αναγκαίο :
· να συμβάλει στην προσπάθεια ανάκαμψης και την καταπολέμηση της ανεργίας
· να δημιουργηθούν ίσες ευκαιρίες για όλους και όλες σε μια αγορά εργασίας όπου οι ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες να αποτελούν βασικό «εργαλείο» για την εργασιακή ένταξη, επανένταξη και ανέλιξη καθώς και για την αύξηση της παραγωγικότητας
· να προβλεφθεί ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου, με κεντρικούς άξονες την αξιολόγηση, την πιστοποίηση, τον ποιοτικό έλεγχο και τη διαφάνεια.
Η οικογένεια ως δίχτυ προστασίας για την οικονομική ανασφάλεια των νέων
Παραδοσιακά στην Ελλάδα ο θεσμός της οικογένειας είναι αναπτυγμένος και συχνά συναντούμε πρότυπα διευρυμένων οικογενειών ειδικά στην επαρχία. Ιδιαίτερα όσον αφορά τις νέες γυναίκες παραμένουν στο πατρικό τους σπίτι μέχρι τη στιγμή που θα αποφασίσουν να παντρευτούν και να κάνουν δική τους οικογένεια. Φαίνεται λοιπόν ότι η συγκατοίκηση με τους γονείς ενισχύεται κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης πέρα από τον παράγοντα της κουλτούρας και παρά την απομάκρυνση των νέων από το πατρικό σπίτι εξαιτίας των σπουδών τους. Με άλλα λόγια ο θεσμός της οικογένειας γίνεται πιο ισχυρός απέναντι στην οικονομική ανασφάλεια της εποχής.
Όσο δυσκολεύουν οι συνθήκες στην αγορά εργασίας τόσο μειώνεται η πιθανότητα οι νέοι να μετακομίσουν από το πατρικό τους σπίτι. Η οικογένεια είναι αυτή που εγγυάται ένα ελάχιστο επίπεδο χρησιμότητας στους νέους που έρχονται αντιμέτωποι με δυσμενείς συνθήκες στην αγορά εργασίας.
Ελεύθερος χρόνος των νέων
Οι περισσότεροι νέοι σήμερα, ολοένα και περισσότερο, επιλέγουν στον ελεύθερο χρόνο τους, είτε να ξεκουράζονται εξαιτίας της κούρασης από τον φόρτο εργασίας στη διάρκεια της μέρας, είτε απλά να αφήνουν την ώρα τους να περνά άσκοπα, συχνά μπροστά από την οθόνη ενός ηλεκτρονικού υπολογιστή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, συχνά, αντί να νιώθουν την ευχαρίστηση στον ελεύθερό τους χρόνο, να έρχονται αντιμέτωποι με την ανία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε καταθλιπτικές συμπεριφορές, σε καταχρήσεις και εθισμούς με πρωταρχικές τη χρήση αλκοόλ ή και τσιγάρων.
Μόνο το 1/5 των νέων ασχολείται με αθλητικές δραστηριότητες και ακόμα πιο λίγοι είναι αυτοί που ασχολούνται με καλλιτεχνικές, όπως η συμμετοχή σε θεατρικές ομάδες, στη μουσική. Όσον αφορά την ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων ελάχιστοι ασχολούνται.
Τεχνητή νοημοσύνη Η τεχνητή νοημοσύνη ή αλλιώς Artificial Intelligence (AI) είναι η διαδικασία, όπου οι υπολογιστές παίρνουν δεδομένα, δρουν βάσει αυτών και μαθαίνουν από την εμπειρία τους, με σκοπό να εκτελούν αυτόματα διάφορες εντολές. Με λίγα λόγια, πρόκειται για μηχανική νοημοσύνη, που προσομοιώνει την ανθρώπινη συμπεριφορά ή σκέψη και εκπαιδεύεται για να λύνει συγκεκριμένα προβλήματα. Με την ανάπτυξη των υπολογιστών που ο “τρόπος σκέψης” τους μοιάζει ολοένα και περισσότερο με τον ανθρώπινο, η χρήση τους είναι αναπόφευκτη αν θέλουμε να συμβαδίζουμε με τις σημερινές τεχνολογίες.
Η ανθρωπότητα βρίσκεται στο κατώφλι μιας 4ης βιομηχανικής επανάστασης, η οποία “εξαλείφει” τα όρια μεταξύ του φυσικού με τον ψηφιακό αλλά και βιολογικό κόσμο. Όχημα της επανάστασης αυτή τη φορά, το internet και η διασυνδεσιμότητα. Aυτό που παρατηρείται είναι μια επιτάχυνση της διείσδυσης των νέων τεχνολογιών στην οικονομία και στην καθημερινή μας ζωή. Οι ρομποτικές εφαρμογές θα μπορούν να μιμούνται τη συμπεριφορά ανθρώπων και ζώων και το διαδίκτυο των πραγμάτων και οι εφαρμογές της πανταχού παρούσας τεχνολογίας (always on technology) θα τους επιτρέπουν να επικοινωνούν μεταξύ τους.
Στα επόμενα λίγα χρόνια, τεχνολογικές εξελίξεις όπως τα μεγάλα δεδομένα, το υπολογιστικό νέφος, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη είναι βέβαιο ότι θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο και θα επιφέρουν μεγάλες αλλαγές στην οικονομία, στην απασχόληση και κατ’ επέκταση στην κοινωνία.
Η συνεχής ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας είχε ως αποτέλεσμα, τα τελευταία χρόνια, τη δημιουργία νέων επαγγελμάτων αλλά και την εξαφάνιση ορισμένων άλλων. Σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον όπου η τεχνολογία, τα ρομπότ και η Τεχνητή Νοημοσύνη υιοθετούνται με εκθετικά αυξανόμενους ρυθμούς, έμφαση από τον άνθρωπο πρέπει να δοθεί στην προσαρμογή, στη συνεχή κατάρτιση και στον σχεδιασμό λύσεων σε ένα περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
· Το μέλλον μπορεί να είναι καλύτερο από το παρόν για τη νεολαία, τα προβλήματα μπορούν να εξαλειφθούν με ειλικρίνεια, σχέδιο και επιμονή.
· Η Πολιτεία επιβάλλεται να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στη νεολαία, καθώς αποτελεί το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας. Να διαμορφώσει ένα ευνοϊκό περιβάλλον στο οποίο θα μεγαλώσουν, θα κοινωνικοποιηθούν, θα εκπαιδεύονται και θα εργάζονται. Οφείλει να αναπτύξει ένα Κοινωνικό Κράτος που θα στηρίζει τους νέους στην αρχή της καριέρας τους και στη δημιουργία της οικογένειας τους.
· Η νεολαία θα πρέπει να αποτελέσει βασικό στόχο της πολιτικής για το μέλλον. Οι τρεις κύριες κατηγορίες είναι οι ίσες ευκαιρίες και η πρόσβαση στην απασχόληση, οι δίκαιες συνθήκες εργασίας και η κοινωνική προστασία και ένταξη. Οι πολιτικοί οφείλουν να ασχοληθούν με τα ιδιαίτερα προβλήματα της νεολαίας , να ακούσουν τις ανάγκες τους και να δώσουν λύσεις.
· Η Πολιτεία πρέπει να επενδύσει σε μια ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς, δημιουργώντας αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας, προκειμένου να εντάξει περισσότερο τη νεολαία στην κοινωνία και να εξαλείψει την άνοδο του λαϊκισμού. Οφείλουμε να θέσουμε προτεραιότητες και να μιλήσουμε για το πως φανταζόμαστε την ποιοτική και αξιοπρεπή εργασία στην Ελλάδα και τον κόσμο το 2040, με δίκαιες αμοιβές και εργασιακά δικαιώματα απέναντι στις αδικίες που περικλείονται στις ανισότητες κάθε μορφής.
· Να αμφισβητήσουμε τις σημερινές καθετοποιημένες δομές εκπαίδευσης και να δομήσουμε ένα διαφορετικό, ριζοσπαστικό, καινοτόμο σύστημα παιδείας και διαρκούς εξέλιξης, με έμφαση στην καλλιέργεια των soft skills και της συνεργασίας, να μπορεί ένας άνθρωπος να προοδεύσει χωρίς την ανάγκη του φροντιστηρίου.
· Να παρουσιάσουμε ένα νέο μοντέλο κοινωνικής προστασίας με προτεραιότητα τους λιγότερο ισχυρούς, με ένα νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Να ενσωματώσουμε τις νέες δυνατότητες που μας δίνει η τεχνολογία χωρίς να αφήσουμε κανέναν πίσω, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και τον ελεύθερο χρόνο, μειώνοντας τις ώρες εργασίας.
· Να βάλουμε ως πρόταγμα την προστασία του περιβάλλοντος και την αλλαγή μοντέλου ανάπτυξης.
· Για ένα “Σχολείο χωρίς στερεότυπα ” χρειάζεται η δημιουργία ενός δικτύου εκπαιδευτικών από την Α’βάθμια έως τη Β’βάθμια εκπαίδευση, εξειδικευμένων σε θέματα έμφυλης ταυτότητας και ισότητας των φύλων, οι οποίοι/ες θα πρωτοστατήσουν στην ένταξη της διάστασης του φύλου στα αναλυτικά προγράμματα, τις διδακτικές πρακτικές και εν γένει τη σχολική ζωή.
· Η συμμετοχή της νεολαίας στην διαδικασία εξεύρεσης λύσεων, ισχυροποιεί τη Δημοκρατία και τις φωνές των αδυνάτων Οι νέοι πρέπει να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους, να σηκωθούν από τον καναπέ και την οθόνη του υπολογιστή τους και να αγωνισθούν για τα δικαιώματα τους. Να αναμειχθούν με τα κοινά και να διώξουν τα σκουριασμένα και διαπλεκόμενα μυαλά, που μας διοικούν, ανεξάρτητα από την ηλικίας τους.
 συμμετείχε στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη της Ένωσης Γυναικών Ελλάδας στα Γιάννενα,){kind=link}