Η γεωπολιτική δυναμική στη Μέση Ανατολή βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή, με το Ισραήλ να παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του χάρτη της περιοχής. Η πρόσφατη προέλαση του ισραηλινού στρατού μέχρι τα 15 χιλιόμετρα από τη Δαμασκό, την πρωτεύουσα της Συρίας, και η στρατηγική εδραίωση της παρουσίας του ανάμεσα στη Δαμασκό και τη Βηρυτό, αλλάζει ριζικά τις ισορροπίες. Το Ισραήλ έχει ουσιαστικά αποκόψει τον Λίβανο από τη Συρία, περιορίζοντας την πρόσβαση της Χεζμπολάχ στις ιρανικές προμήθειες σε όπλα, πυρομαχικά και ανθρώπινο δυναμικό μέσω Συρίας.
Η Ζώνη Ασφαλείας και ο Ρόλος του Όρους Ερμών
Το Ισραήλ έχει δημιουργήσει μια ζώνη ασφαλείας μήκους περίπου 50 χιλιομέτρων, που περιλαμβάνει το Όρος Ερμών (“Βουνό του Αρχηγού”), το οποίο δεσπόζει σε ύψος 2.814 μέτρων. Το όρος αυτό, το ψηλότερο σημείο της Συρίας και μέρος των υψιπέδων του Γκολάν, παρέχει στρατηγικό πλεονέκτημα. Με τη χρήση σύγχρονων ραντάρ και άλλων τεχνολογιών, το Ισραήλ μπορεί να ελέγχει εκτεταμένες περιοχές, περιλαμβανομένων του Λιβάνου, της Συρίας, της Μεσογείου, της Ιορδανίας και ακόμη και της Τουρκίας.
Οι Δρούζοι και η Στρατηγική Συμμαχία
Στα νότια της Συρίας, οι Δρούζοι, μια εθνότητα γνωστή για τον καιροσκοπισμό της, έχουν συμμαχήσει με το Ισραήλ. Η συνεργασία αυτή φαίνεται αμοιβαία επωφελής: οι Δρούζοι κερδίζουν την προοπτική αυτονομίας με την υποστήριξη του Ισραήλ και των ΗΠΑ, ενώ το Ισραήλ εξασφαλίζει ένα φιλικό γειτονικό καθεστώς που εκτείνεται από τα Υψίπεδα του Γκολάν έως τη βόρεια Ιορδανία.
Νερό: Το “Μαύρο Χρυσάφι” της Περιοχής
Το νερό στη Μέση Ανατολή έχει αντίστοιχη γεωπολιτική σημασία με το πετρέλαιο. Με την κατοχή των πηγών του Όρους Ερμών και τον έλεγχο του ποταμού Γιαρμούκ, που αποτελεί ζωτική πηγή νερού για την Ιορδανία, το Ισραήλ αποκτά έναν σημαντικό μοχλό πίεσης στην περιοχή. Αυτοί οι υδάτινοι πόροι προσφέρουν όχι μόνο πόσιμο νερό, αλλά και έλεγχο στην αγροτική παραγωγή και τις υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις.
Σταθεροποίηση και Εξουδετέρωση Απειλών
Το Ισραήλ έχει ήδη εξουδετερώσει απειλές σε πολλαπλά μέτωπα:
- Βόρεια: Οι Δρούζοι λειτουργούν ως φυσικό ανάχωμα.
- Δυτικά: Η Χαμάς έχει περιοριστεί.
- Βορειοδυτικά: Η Χεζμπολάχ έχει αποδυναμωθεί.
- Ανατολικά: Τα νερά της Ιορδανίας είναι υπό έλεγχο.
Τελευταίο αγκάθι παραμένουν οι Χούθι στην Υεμένη, οι οποίοι υποστηρίζονται από το Ιράν. Με τις επιχειρήσεις να έχουν ήδη ξεκινήσει, η πιθανότητα εξουδετέρωσης και αυτής της απειλής φαίνεται αυξημένη.
Το Τέλος της Ιρανικής Επικυριαρχίας;
Η αποδυνάμωση του Ιράν είναι εμφανής. Οι βασικοί σύμμαχοί του —Χεζμπολάχ, Συρία, Χαμάς και Χούθι— έχουν δεχθεί σοβαρά πλήγματα. Πιθανοί τρόποι πτώσης του ιρανικού καθεστώτος περιλαμβάνουν εσωτερικές εξεγέρσεις, εμφύλιο πόλεμο ή εξωτερικές επεμβάσεις. Το Ισραήλ και η Δύση φαίνεται να εργάζονται συντονισμένα προς αυτή την κατεύθυνση.
Η Τουρκία και το Διεθνές Σκάκι
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τις φιλοπόλεμες δηλώσεις του, στοχεύει περισσότερο στον εσωτερικό φανατισμό του σουνιτικού πληθυσμού της χώρας του. Παράλληλα, όμως, εξυπηρετεί τις βρώμικες δουλειές της Δύσης, όπως στην περίπτωση της Συρίας και του Ιράν.
Η Ελλάδα στον Αυτόματο Πιλότο
Μέσα σε αυτό το γεωπολιτικό χάος, η Ελλάδα φαίνεται να παραμένει αμέτοχη. Ενώ οι μεγάλες δυνάμεις αναδιαμορφώνουν την περιοχή, ο πρωθυπουργός της χώρας επιλέγει διακοπές, αφήνοντας την Ελλάδα σε κατάσταση “αυτόματου πιλότου”. Με τις διεθνείς εξελίξεις να απαιτούν εγρήγορση, η απουσία ηγεσίας εντείνει την αίσθηση αβεβαιότητας για το μέλλον της χώρας μας.
Συμπέρασμα
Το Ισραήλ αναδεικνύεται ο μεγάλος νικητής στη γεωπολιτική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής. Αντίθετα, το Ιράν βρίσκεται στη δίνη της απομόνωσης, ενώ η Τουρκία και η Ρωσία διατηρούν ρευστούς ρόλους. Στην Ελλάδα, ωστόσο, η γεωπολιτική επαγρύπνηση φαίνεται να παραμένει σε δεύτερη μοίρα.
Η Μέση Ανατολή, όπως πάντα, παραμένει μια καυτή ζώνη που αναδιαμορφώνει συνεχώς τον παγκόσμιο χάρτη ισχύος.
