Δεν είναι σπάνιο ένα τραγούδι να ταυτίζεται με ένα Κόμμα. Όπως δεν είναι σπάνιο κι ένα τραγούδι να γράφεται για ένα Κόμμα.
Το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα ταυτίστηκε με τον ήλιο τον πράσινο, όμως αυτό που έμεινε στην ιστορία και έγινε διαχρονικό είναι το “τρεις του Σεπτέμβρη να περνάς “.
Στο αντίπαλο δέος εκείνης της εποχής, τα μεγάφωνα έξω από τα εκλογικά κέντρα της Νέας Δημοκρατίας έπαιζαν το “κάντε υπομονή και ο ουρανός θα γίνει πιο γαλανός” με την φωνή της Αλίκης.
Πενήντα χρόνια μετά την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ και όσοι έζησαν την αλησμόνητη δεκαετία του ’80 έχουν πολλά να αναπολούν και περισσότερα για να λησμονούν. Ναι, να λησμονούν, γιατί με τα χρόνια εξασθενεί και η πολιτική μνήμη.
Μέσα σε δύο τετραετίες εκείνης της δεκαετίας έγιναν οι πιο σημαντικές, καταλυτικές και ριζικές αλλαγές στην κοινωνικοπολιτική ζωή της Ελλάδας. Από τα εργασιακά ζητήματα, τα συνταξιοδοτικά θέματα, τα συνδικαλιστικά, τα εκπαιδευτικά, τα πολιτιστικά, τις βαθιές κοινωνικές τομές, την ισότητα των φύλων, την εξωτερική πολιτική και την άμυνα.
Οι ιστορικοί του μέλλοντος έχουν κρίνει και έχουν κατατάξει στην πολιτική ιστορία και την διαδρομή και το αποτέλεσμα αλλά και την παρακαταθήκη που άφησε το Κίνημα στις επόμενες πολιτικές γενιές.
Το Σοσιαλιστικό Κίνημα του ’80 δεν κρίθηκε από τα λάθη του, ούτε από τα πάθη του. Κρίθηκε από τις βαθιές κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές που σηματοδοτούν ακόμη και σήμερα την σύγχρονη Ελλάδα καθώς και από την εικόνα που εκπέμπει η χώρα εκτός συνόρων.
Έχει χιλιοειπωθεί ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν και είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου. Τελικά δεν ήταν ακριβώς αυτό το ΠΑΣΟΚ, ήταν ένα Κίνημα κοινωνικό που επιζητούσε να βγει από το γκρίζο της δεκαετίας του ’70 και να αναμετρηθεί με την ανεξαρτησία του ελεύθερου πολίτη. Το επιστέγασμα της πολιτικής που εφάρμοσε το Σοσιαλιστικό Κίνημα ήταν η κοινωνική και ατομική ελευθερία που εκείνη την εποχή ήταν απόλυτη εθνική προτεραιότητα.
Τα παιδιά της Αλλαγής έγιναν άντρες και οι πλαστικές σημαίες με τον ήλιο, έγιναν πολιτική διαφήμιση στο διαδίκτυο. Απρόσωπη πολιτική επικοινωνία, καθόλου αμφίδρομη. Η ανάσα του Αντρέα από το μπαλκόνι προκαλούσε σεισμό στην πλατεία Γεωργίου της Πάτρας. Κανένας πολιτικός αναλυτής δεν μπορεί να προσδιορίσει το εύρος της επιρροής ενός και μόνο ηγέτη στο λαό, στο πλήθος που ήθελε μονάχα να δει τον ηγέτη του.
Οι πολιτικές επιλογές είναι αναμφίβολα συμμετοχικές και καθορίζουν το μέλλον μιας χώρας. Το κυρίαρχο όμως αποτέλεσμα των πολιτικών επιλογών είναι δημιούργημα, είναι σύλληψη, είναι απόφαση του ενός ηγέτη.
Στις δεκαετίες που μεσολάβησαν δεν έλειψαν ούτε οι κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, ούτε τα πολιτικά πρόσωπα που εφάρμοσαν σημαντικές πολιτικές αλλαγές. Τα μεγέθη είναι σίγουρα διαφορετικά και οι συγκρίσεις δεν ωφελούν την πολιτική ζωή της χώρας. Οι ηγέτες έλειψαν όμως. Το άστρο τους έσβησε, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε παγκόσμια κλίμακα.
Τραγούδι λοιπόν. Εκτός από το “τρεις του Σεπτέμβρη ” υπάρχει άλλο ένα που το λέει εξαιρετικά ο Μάριος Φραγκούλης: Όταν ήμουν παιδί είχα κρύψει έναν ήλιο…
Αυτός ο ήλιος σα να βασίλεψε, παντοτινά.